ZİRAAT MÜHENDİSİ
TANIM
Tarla bitkileri, endüstri bitkileri, çayır ve meralar, meyvecilik, sebzecilik, bağcılık, biyoteknoloji, ekolojik tarım, bitki hastalıkları ve zararlıları ile bunlarla mücadele yöntemleri, tarımsal yapıların projelendirilmesi ve geliştirilmesi, sulama, drenaj, toprak ve su muhafaza sistemlerinin projelendirilmesi ve planlanması, toprak, su ve bitki ilişkileri, çevre kirliliği, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal kuvvet makinaları, tarım alet ve makinaları, küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, arıcılık, popülasyon genetiği, su ürünleri yetiştiriciliği, süt teknolojisi, tarım ekonomisi, tarım politikası, tarımsal yayım ve haberleşme alanlarında çalışan mühendistir.
GÖREVLER
İyi kaliteli tahıl, sebze, meyve, endüstri ve süs bitkilerinin bilimsel ve ekonomik yöntemlerle yetiştirilmesi amacıyla; Bulunduğu yörenin toprak analizini yapar, Toprağın verimini artırıcı önlemler alır, Çeşitli bitkilerin yetiştirilmesi için uygun toprağı belirler,Tohumların ekilmesi,fidelerin/fidanların dikilmesi,gübrelenmesi, ilaçlanması ve ürünün toplanması ile ilgili zamanı ve yöntemleri belirler, Toplanan ürünün sınıflandırılması, korunması, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması ile ilgili en uygun yöntemlerin geliştirilmesine yardımcı olur,Bitkilerin hastalıklardan, zararlılardan korunması ve türlerinin iyileştirilmesi, kalite ve verimliliğinin artırılması için araştırmalar yapar, Yukarıda belirtilen konularda çiftçileri eğitir.Tarım alanlarının belirlenmesi, erozyondan korunması, sulanması, tarımda kullanılan her türlü yapının, makine ve enerji türünün belirlenmesi ve üretiminin projelendirilmesi amacıyla Tarım arazisinin yapısını inceler, teraslama, düzeltme işlemlerini planlar,Sulama ve fazla suyun süzülmesi için gerekli yapıları planlar,Ahır, ağıl, gölet, sera inşaatı için planlar hazırlar, yapımını denetler,Tarımsal üretimde kullanılan alet ve ekipmanları tasarlar, üretim sürecini denetler.Ekonomik değeri olan hayvanların üretilmesi, ırklarının iyileştirilmesi, bakımı, beslenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla Ürünlerinden yararlanılan hayvanların (inek, keçi, koyun, tavuk vb.) verimliliklerinin artırılması yönünde çalışmalar yapar,Hayvan ırkını iyileştirmek ve damızlık hayvan yetiştirmek, yemlerin besin değerini belirlemek amacı ile araştırmalar yapar, Hayvanların verimliliklerini artırıcı yöntemler hakkında üreticileri aydınlatır,Her yaştan insan grubunun beslenmesinde önemli bir gıda olan “sütün uygun koşullarda toplanması ve işlenmesi amacıyla; Çalıştığı kuruma bağlı olarak; süt toplama merkezlerine getirilen sütlerin hijyenik yönden uygunluğunun sağlanmasında hammadde tedarikçilerini bilgilendirir,Mikrobiyolojik kalitesi istenilen sınırlarda olan kaliteli hammadde sütün uygun koşullarda işletmeye alınmasını ve yine uygun koşullarda değişik ürünlere işlenmesini (peynir, yoğurt, ayran vb.) sağlar,Üretimden tüketime kadar tüm zincir boyunca ürünün gereken yerlere uygun şartlarda ulaşması konusunda ortak bilincin sağlanmasında yardımcı olur.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Bütün zirai alet, makine ve ekipmanları, Sulama, ilaçlama, hasat toplama ve depolama ekipmanı, Aydınger kağıdı, rapido kalemleri, topoğrafik aletler,Dürbünler,Bilgisayar,Hesap makinesi vb. aletler.İlaçlar, hormonlar,Tohumlar, fidanlar, çeşitli aşı çubukları,Ölçme ve kontrol aletleri (Spektrofotometre, Mikroskop, Pehometre, Cephometre, Eliza aletleri, İnksilatör, PH. metre, gibi) Konusuyla ilgili çeşitli yayınlar.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ziraat mühendisi olmak isteyenlerin; Ziraat ve orman bilimlerinin yanında, teknik bilimlere, fen bilimlerine ilgi duyan, Toprağı, bitkiyi, hayvanı seven, üretimlerine ilgi duyan,Çevreyi ve doğayı korumayı ilke edinen Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine,Mekanik yeteneğe sahip,Açık havada çalışmaktan hoşlanan,İnsan ilişkileri gelişmiş,İleri görüşlü ve girişimci kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ziraat mühendisleri hem kapalı (büro, laboratuar, fabrikalar, çiftlikler) ortamda, hem de açık arazide çalışırlar. Arazide çalışırken tozlu, çamurlu, soğuk veya sıcak bir ortamda bulunabilirler. Laboratuarda ise kimyasal çalışmalar yapacakları zaman kimyasal kokulara,
gübre ile ilgili çalışmaları sırasında gübre kokularına maruz kalabilirler. Doğrudan hayvancılık işletmelerinde çalışanlar için çalışma ortamı kirli ve havasız olup kokusu rahatsız edicidir. Ziraat mühendisleri, çiftçiler, meslek odaları mensupları, meslektaşları ve ziraat teknisyenleriyle iletişim halinde çalışırlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülkemizde ziraat fakültesi mezunları kendi mesleklerinde iş bulmakta güçlük çekmektedirler. Şu an için birikmiş istihdam fazlası ziraat mühendislerine her yıl yenileri eklenmektedir. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları devletin tarım politikasına göre azalmakta veya artmaktadır. Mezunlar bitirdikleri alt programa göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Bakanlığı gibi kamu kuruluşlarında ve mantarcılık, fidancılık, tohumculuk, seracılık, tarım ilaçları ile ilgili firmalar, yem fabrikaları, hayvancılık işletmeleri, tarım alet ve makinaları üretim fabrikaları, su ürünleri yetiştirme tesisleri, süt fabrikaları gibi özel sektörde çalışabilirler. Ayrıca tarım alanında faaliyet gösteren proje, işletme, pazarlama ve ihracat-ithalat şirketlerinde danışmanlık ve yönetim hizmetleri verebilirler. Bunun yanında meslekte kendini iyi yetiştirmiş, girişimcilik ruhuna sahip olan kişiler kendi çiftliklerini kurmak suretiyle bağımsız olarak çalışma olanağına sahiptirler. Çalıştıkları yerler genel olarak açık araziler, köyler olduğu için işe eleman alınırken erkekler tercih edilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Aşağıda belirtilen üniversitelere bağlı fakültelerde bu mesleğin eğitimi verilmektedir: Adnan Menderes Üniversitesi (AYDIN) Ziraat Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi (ANTALYA) Ziraat Fakültesi, Ankara Üniversitesi (ANKARA) Ziraat Fakültesi Atatürk Üniversitesi (ERZURUM) Ziraat Fakültesi Çukurova Üniversitesi (ADANA) Ziraat Fakültesi, Ege Üniversitesi (İZMİR ) Ziraat Fakültesi, Eskişehir Osmangazi Üni.Ziraat Fakültesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOKAT) Ziraat Fakültesi,Harran Üniversitesi (ŞANLIURFA) Ziraat Fakültesi,Selçuk Üniversitesi (KONYA) Ziraat Fakültesi,Süleyman Demirel Üniversitesi (ISPARTA) Ziraat Fakültesi,Namık Kemal Üniversitesi (TEKİRDAĞ) Ziraat Fakültesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (SAMSUN) Ziraat Fakültesi Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Trakya Üniversitesi (EDİRNE), Tekirdağ Ziraat Fakültesi Uludağ Üniversitesi (BURSA), Ziraat Fakültesi
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,Lise veya dengi okul mezunu olmak,Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Ziraat Mühendisliği “ lisans programı için yeterli “Sayısal 2 (SAY 2)” puan almak,Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Ziraat Mühendisliği “ lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir.Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler, alanlarından mezun iseler
, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.Ancak kendi alan /kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Ziraat Mühendisliği eğitiminin süresi 4 yıl olup öğrenciler ilk 3 yıl temel bilim dersleri (Fizik Kimya, Matematik, Botanik, Zooloji) , temel mühendislik dersleri (Akışkanlar Mekaniği, Malzeme Bilgisi, Mühendislik Mekaniği, Ölçme Bilgisi, Teknik Resim), temel meslek dersleri (Genetik, İstatistik, Meteoroloji, Mikrobiyoloji, Tarım tarihi ve deontolojisi), ayrıca Gıda Mühendisliği ve Peyzaj Mimarlığı lisans programlarını karakterize eden birer ders ile bütün alt programları (Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Su Ürünleri, Süt Teknolojisi, Tarım Ekonomisi, Tarım makineleri, Tarımsal yapılar ve Sulama, Tarla bitkileri, Toprak, Zootekni) temsil eden dersleri okumaktadırlar. Son sınıfta ise kendi tercihleri arasından yerleştirilecekleri alt programlardan birine ayrılmakta ve bu alt programda tümü seçmeli olan dersleri almaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
Üniversitede çalışmak isteyenler araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar; akademik çalışmalarında başarılı oldukça yardımcı doçentlik, doçentlik ve profesörlük gibi basamaklara yükselme olanağına sahiptirler. Başarılı olanlar işletmelerde yönetici olabilmektedirler.
ZEYTİN İŞLEME TEKNİSYENİ
TANIM
Zeytin mahsulünün işlenmesini, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapılarak kalitesinin belirlenmesini, sonuçların yorumlanmasını ve doğru karar verebilme becerilerine sahip olan ara meslek elemanıdır.
GÖREVLER
Sofralık zeytinin (siyah zeytin, yeşil zeytin) işlenmesinde çeşitli teknikleri kullanır. Kaliteli zeytinyağı üretilmesinde yararlanılan çeşitli teknikleri bilir ve uygular. Sofralık zeytinin sağlığa uygunluğunu ve kalitesini kontrol için zeytinlerden ve katkı maddelerinden örnekler alır. Laboratuarlarda değişik analiz yöntemlerini (kimyasal ve duyusal) kullanarak analizler yapar. Çıkan sonuçları değerlendirir, raporlar düzenleyerek ilgililere bildirir. İstatistik bilgileri elde eder ve yorumlar yapar. Zeytinyağı ile ilgili basit analizleri (asit tayini) yapar. Zeytin çeşitlerinin tanınması, kültürel işlemler, hasat ve zirai mücadele gibi zeytin bahçesi işletmeciliği ile ilgili işlerde görev alır. Çalışılan işletmede üretimin hijyen şartlarına uygun olmasını sağlar. Üretilen ürünlerin uygun olarak paketlenmesini ve paketleme işleminin düzenliliğini kontrol eder. Amiri ile sorumluluğunu taşıdığı kişiler arasında koordinasyonu sağlar. İşletmede uyulması gereken mevzuatı (Türk Gıda Kodeksi, TSE vb.) bilir ve yapılan işlemlerde bu mevzuatı esas alır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Üretimde kullanılan alet ve ekipmanlar, Laboratuar malzemeleri, Kimyasal maddeler, Gerektiğinde bilgisayar, İlgili mevzuat
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Zeytin işleme teknisyeni olmak isteyenlerin; Normal düzeyde genel yeteneğe sahip, İlgili yönergeleri izleyebilen, Gözleri sağlam ve görme gücü yüksek, Dokunma, koku alma, tat alma keskinliği olan, Kimya, biyoloji ve bitki yetiştirme konularına ilgili, Dikkatli ve sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Zeytin işleme teknisyeni; zeytin ve zeytinyağı üreten fabrika ve atölyeler, zeytin bahçeleri ile laboratuarlarda görev yapar. Laboratuar ortamı temizdir, ancak üretim yapılan yer sıcak- soğuk, rutubetli ve kokulu olabilir. Meslek genel olarak ayakta icra edilir. Meslek elemanları; zeytin endüstrisi teknikerleri, gıda mühendisleri, kimya mühendisleri, ziraat mühendisleri ve sorumlu müdürlerle iletişim içerisinde bulunur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Zeytin işleme teknisyeni, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmeleri ile büyük zeytin yetiştirme işletmelerinde çalışır. Bunun yanı sıra, temel laboratuar bilgileri sayesinde üretim sektöründe faaliyet gösteren çeşitli işletmelerde ve mikrobiyoloji laboratuarlarında görev alabilirler. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı Kurumlarda istihdam edilebilir. Zeytin ve zeytinden elde edilen ürünlerdeki artış bu mesleğe olan talebi sürekli olarak artıracaktır. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları zeytin yetiştirilen bölgelerde oldukça yüksektir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi; Meslek Liselerinin, Gıda Teknolojisi Alanı “Zeytin İşleme” dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için; İlköğretim mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumunun mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.9. sınıfta ortak genel kültür dersleri olarak; Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Tarih, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi, Coğrafya, Matematik, Biyoloji, Fizik, Kimya, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Sağlık Bilgisi, Tanıtım ve Yönlendirme, Alan ortak dersi olarak; Bilgi ve İletişim Teknolojisi,10. sınıfta; Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, Coğrafya, Yabancı Dil, Milli Güvenlik bilgisi, Alan-Dal dersleri olarak; Matematik, Fizik, Analitik Kimya, Gıda Kimyası, Sınai Kimya, Teknik Resim, Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Gıda Mikrobiyolojisi, Uygulamalı ders olarak; Kimya ve Mikrobiyoloji Laboratuarı,11. sınıfta; Dil ve Anlatım, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Felsefe, Trafik ve İlk Yardım, Matematik, Alan-Dal dersleri olarak; Gıda Kimyası, Zeytinyağı Kimyası, Sofralık Zeytin Üretim Teknolojisi, Zeytinyağı Üretim Teknolojisi, Uygulamalı ders olarak; Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Analiz Laboratuarı, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Üretim Uygulamaları derslerini almaktadırlar. 11. sınıfta 160 saat işletmelerde yaz stajı yapma zorunluluğu bulunmaktadır.12. sınıfta haftanın 2 günü okulda teorik, 3 günü ise işletmelerde pratik eğitim almaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek Liselerinin “Zeytin İşleme” dalından mezun olanların, çalıştıkları işyerinde edindikleri bilgi, beceri ve gösterdikleri performansa bağlı olarak usta, ustabaşı, bölüm şefliği veya atölye şefliğine yükselme olanakları vardır. Meslek Liselerinin “Zeytin İşleme” dalından mezun olanlar “Zeytin Endüstrisi, Zeytin Yetiştiriciliği ve Değerlendirilmesi, Endüstriyel Tavukçuluk, Et Endüstrisi, Gıda Teknolojisi, Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği, Meyve ve Sebze İşleme, Süt ve Ürünleri, Tavukçuluk, Yağ Endüstrisi” ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
