ALT YAPI TEKNİSYENİ
TANIM
Bina, köprü, baraj, yol, sulama kanalları, kanalizasyon vb. inşaatların, sağlam temellerle inşa edilmesi için, inşaat işçileri, ve ustalarla birlikte çalışan, inşaat teknikeri ve inşaat mühendisi ile işçiler arasında görev yapan kişidir
GÖREVLER
- Değişik ölçme tekniklerini kullanarak zeminin (toprağın) yapıya uygunluğunu tespit etmede mühendise ve teknikere yardım eder,
- Ölçüm sonucunda ortaya çıkan bulguları raporlaştırarak inşaat mühendisine verir,
- Yol yapımında asfaltın hazırlanması, yolun doldurulması ve korunması çalışmalarında bulunur,
- Kullanılacak malzemenin cinsini, miktarını hesaplar ve kullanım sonunda kontrol ederek kontrol mühendisine yardımcı olur,
- Betonun çekme ve basıncını ölçerek kıvamını ve su miktarını belirler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Zemin ölçme araçları,
- Her tür inşaat malzeme ve aletleri,
- Çizelgeler, formlar, defterler vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Alt yapı teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El ve gözü uyumlu kullanabilen,
- Ayrıntılarla uğraşmaktan zevk alan,
- Sabırlı ve titiz,
- Ekip çalışmasından hoşlanan,
- Sorumluluk sahibi,
- Sağlığı her türlü iklim koşullarında çalışmaya uygun kimseler olması gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Alt yapı teknisyenleri, çoğunlukla açık havada, şantiyede çalışırlar. Zaman zaman da büroda görev yaparlar. Çalışırken mühendisler, teknikerler, ustalar ve işçilerle iletişim halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Alt yapı Teknisyenlerinin çalışma alanları oldukça geniştir. İnşaat bölümünün her dalında çalışabilirler. Devlet Su İşleri, Bayındırlık, Köy Hizmetleri, Karayolları, İller Bankası,
belediyeler ile özel sektöre ait inşaat projelerinde iş bulma olanakları mevcuttur. Ancak, ülkemizde alt yapı bölümünden mezun olanların ancak %30’unun kendi mesleklerinde çalıştıkları görülmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıdaki teknik liselerin ve Anadolu meslek liselerinin “Alt Yapı
Bölümleri”nde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Teknik Liselere girebilmek için;
- İlköğretim okulu mezunu olmak,
- Endüstri meslek lisesine devam ederek 1. sınıfta belli derslerden “Teknik Lise
Yönetmeliği”nde belirlenen başarı ortalamasını sağlamak.
- Anadolu Meslek Liselerine girebilmek için ise Orta Öğretim Kurumları Öğrenci seçme ve
Yerleştirme sınavını kazanmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
İlköğretim üzerine öğretim veren teknik liselerin öğretim süresi 4 yıldır. Teknik Liselerin Altyapı Bölümlerinde öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanı sıra; Meslek dersleri de okutulmaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Altyapı bölümünden mezun olanlar Harita Kadastro, İnşaat, Jeoteknik teknikerliği, Maden, Mermer teknolojisi, Mermercilik,Raylı Sistemler teknolojisi, Restorasyon, Restorasyon ve Konservasyon, Sulama teknolojisi,Tarımsal sulama yönetimi, ön lisans proğramlarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Ayrıca Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip Yapı Öğretmenliği proğramını tercih ettiklerinde ek puanlar da katılacaktır.
AŞÇI
TANIM
Günlük olarak hazırlanması gereken yiyecekleri, belli bir plan içinde bilgi ve becerisini kullanarak, temizlik kurallarına uygun olarak servise hazır hale getiren kişidir.
GÖREVLER
- Yemeklerin hazırlanışı sırasında gerekli malzemenin tamam ve taze olup olmadığını kontrol eder,
- Yapılacak yemek için gerekli malzemenin nasıl hazırlanacağını aşçı yardımcısına tarif eder,
- Malzemeyi tarife uygun olarak tencereye veya karavanaya koyar,
- Yemeği cinsine göre (zeytinyağlı, etli vb.) pişirmek üzere havagazı fırınına veya elektrikli ocağa yerleştirir,
- Yemek pişince hava frikoya bırakır, bekletir, (sıcak servis yapılması gereken yemekleri sıcak sulu kazana koyar.)
- Mutfaktaki alakart listesinde olan yemekleri hazırlar ve gerekirse süsler,
- Gerektiğinde bizzat yemeği tabağa yerleştirerek servise hazırlar,
- Mutfağın, kullanılan araç ve gereçlerin bakım ve temizliğini yapar veya
- yaptırır.
NOT: Büyük mutfaklarda çalışan aşçılar bir alanda uzmanlaşmışlardır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Her türlü mutfak araç ve gereci (bıçak, tencere, karavana, mikser vb.),
- Havagazı fırını, elektrikli fırın, ızgara, fritöz,
- Hamur yoğurma makinesi, sebze doğrama makinesi, ekmek kesme makinesi, salam ve kıyma makinesi, buharlı istim (sebze, et pişirirken), dondurma makinesi gibi aletler kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Aşçı olmak isteyenlerin;
- Yiyecekle ilgili konulara ilgi duyan,
- Bedence güçlü ve sağlıklı,
- Tat ve koku alma duyumları gelişmiş,
- Temiz, titiz, sorumlu,
- Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine sahip,
- Eli çabuk, hızlı hareket edebilen kimseler olmaları gerekir.
Yaratıcı olanlar mesleklerinde başarılı olup, ilerleme olanağı bulabilirler. Mutfağı
yönetebilecek disiplin anlayışına sahip olmalıdırlar.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Aşçılar mutfaklarda görev yaparlar. Çalışma ortamı sıcak ve nemlidir. İş başında aşçılık mesleğinin gerektirdiği özel kıyafeti giyerler. Aşçılar birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler. Zaman zaman işverenle, aşçıbaşı veya aşçı yamakları ile iletişim kurarlar. Çalışırken dikkatli davranmazlarsa yanma tehlikesiyle karşılaşabilirler. İş genellikle gündüz yapılır ama günlük yemek listesinin hazırlanması ve gerekli planlamanın yapılması gece çalışmayı gerektirebilir. Turizm bölgelerinde çalışanlar için mevsimlik çalışma söz konusu olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Günümüzde aşçılar çok değişik kuruluş ve kurum mutfaklarında görev yapabilmektedirler. Okul mutfağı, hastane mutfakları, fabrika mutfağı, ordu mutfağı, işyeri mutfağı, yemek fabrikaları mutfağı, otel mutfağı, restoran mutfağı, gemi mutfağı, uçak mutfağı, tren mutfağı, otobüs mutfağında da mutfak personeli çalışabilmektedir. Kendi bilgi ve becerileri yeterli olduğu sürece bu meslekte işsizlik probleminin yaşanma ihtimali düşüktür. Çeşitli yollarla iş bulma imkanlarına sahiptirler. Kendi çabalarıyla kurum ve kuruluşlara ulaşarak, gazete, dergi vb. yayınlar aracılığıyla, meslektaşları yardımıyla, mesleki eğitim öğretim kurumları aracılığıyla ve Türkiye İş Kurumu yardımıyla iş bulma imkanlarına sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Bu mesleğin eğitimi;
- Yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Ayrıca;
- Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanı “Mutfak Hizmetleri” dalında, ayrıca pratik kız sanat okullarında ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde ,
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Mutfak bölümlerinde,
- Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde,
- Halk Eğitim Merkezlerinde,
- Özel Turizm Meslek Kurslarında da mesleğin eğitimi verilmektedir.
Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde aşçılık eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek liselerinin mutfak bölümüne ve Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak,
- Kız Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi
“alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
- Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir.
- Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde eğitime 16- 22 yaşları arasında en az ilköğretim okulu mezunu olanlar, yazılı sınav ve mülakatla kabul edilirler. Eğitim ücretsizdir.
- Özel turizm meslek kurslarında eğitime 16- 25 yaş arasındaki en az ilkokul mezunu olanlar alınır. Eğitim ücretlidir. Büyük illerde ve turizmciliğin gelişmiş olduğu yörelerde çok sayıda özel kurs bulmak mümkündür.
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim teorik ve uygulamalı (restoranlarda, otel ve tatil köylerinin mutfaklarında vb. yerlerde) olarak verilir, genelde teorik ve uygulamalı eğitim süreleri eşittir. Eğitim, EKİM- MART aylarında okulda teorik, NİSAN- EYLÜL aylarında işletmelerde uygulamalı olarak gerçekleşmektedir.
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri, Anadolu Meslek/Anadolu Kız Meslek liselerinde 4 yıl (1 yıl Yabancı Dil hazırlık).
- Kız meslek liseleri ile çok programlı liselerde 3 yıl,
- Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2 yıl sürelidir.
- Mesleki eğitim merkezlerinde bu mesleğin eğitimi 3 yıldır.
- Özel turizm meslek kurslarında eğitim süresi 5- 6 ay arasında değişmektedir.
- Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde eğitim süresi 7 aydır.
MESLEKTE İLERLEME
- Aşçılar çalıştıkları işyerinde özellikle turistik mutfaklarda, soğukçu, sıcakçı, pastacı, ızgaracı
gibi alanlarda uzmanlaşabilir.
- Meslek deneyimine bağlı olarak kişi çalıştığı yerde Aşçıbaşı olarak görev alabilir.
- Ustalık eğitimine katılan kalfalar 3 yıl, eğitime katılmayanlar ise 5 yıl sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ- Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına girebilmektedirler. Ustalık belgesine sahip kişiler usta öğreticilik kurslarına katılarak “Usta Öğretici” unvanı alabilirler.
- Meslek liselerinin “Aşçılık” bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde, bitirdikleri alan, kol ve bölümlerinin devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir.
AYAKKABI TEKNİSYENİ
TANIM
Teknolojik gelişmelere ve modaya uygun olarak çeşitli malzemelerden (doğal deri, suni deri, kadife, keten vb. ) ayakkabının belirli modellerini geliştiren, kalıplarını hazırlayan ve üretimin diğer aşamalarını düzenleyerek üretimde bulunan kişidir.
GÖREVLER
- Değişik yaş ve cinsiyetteki kişiler için model belirleyerek kalıp çıkarır,
- Üretilecek ayakkabıya uygun malzemeyi seçer, (deri, keten, kadife vb.)
- Kullanılacak malzemeyi, astarını keser, malzemeyi ve astarı birbirine diker,
- Sayayı kalıba monte eder, dikiş kanalı açar, ökçeleri yapar, takar,
- Gerekli boya işinden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak bağ ve tokasını takar,
- Üretim sırasındaki işin kalitesini denetler.
Bir ayakkabı fabrikasında çalışan teknisyen bu aşamaların birinde çalışarak ustalaşabilir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Doğal deri, suni deri, kadife, keten vb.,
- Yapıştırıcılar ve boya maddeleri,
- Kesim bıçağı, masat, aksesuarlar,
- Makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ön monta, arka monta,
- Tablalı ve sütunlu saya makinesi, zımparalı freze makinesi, kalıp çıkartma makinesi, gerdirme makinesi,
- Kesim presi, taban yapıştırma presi (havle),
- Çekiç, örs, danalya (pense), falçata (bıçak), limaki (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı,
- Kıvırma ve yapıştırma makinesi, ön ve arka monta makinesi, şoklama makinesi, kapsül basma, şerit kesme ve kıvırma, ökçe çakma, buharlı fırın, pistorizma, fort ve bombe takma makineleri, mekanik ve otomatik pantograt veya CAD-CAM, buhar makinesi, ütü makinesi (finisaj için).
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarında herhangi bir özürü olmayan, el ve parmaklarını eşgüdümle kullanabilen,
- Yeniliklere ilgi duyan,
- Şekil ilişkilerini görebilen,
- Renk ve şekil algılama yeteneği gelişmiş,
- Göz, el ve ayaklarına aynı anda dikkatli ve uyumlu kullanabilen,
- Toz, gürültü ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan,
- Yaratıcı,
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabı teknisyenleri, genellikle ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde, kapalı ortamlarda çalışırlar. Ortam gürültülü, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Kullanılan kimyasal maddeler ve ortam akciğer rahatsızlıkları (astım, bronşit vb.), sağırlık ve cilt hastalıklarına neden olabilir. Çalışırken yöneticilerle, işçilerle ve meslektaşlarıyla iletişim halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri ile ayakkabı fabrikalarıdır. Bunun yanında kişi kendi işyerini de açabilir.
Sektörde modern araç ve gereçlerin kullanılması eleman ihtiyacını azaltmaktadır. Ancak yetişmiş nitelikli meslek mensupları her zaman iş bulabilmektedirler. Yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek mensupları kendi işyerlerini açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı endüstri meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünde ayrıca Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı Anadolu Meslek ve Kız Meslek Liselerinin ayakkabı teknolojisi alanının ayakkabı üretimi ve Ayakkabı Tasarımı dallarında bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Anadolu Meslek Liselerinde öğrenim görmek için ortaöğretim kurumları Öğrenci Seçme ve
Yerleştirme Sınavını kazanmak,
- Kız Meslek Liselerinde, endüstri meslek liselerinde mesleğin eğitimini alabilmek için ise ilköğretim okul mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi Anadolu Meslek Liselerinde 1 yıl İngilizce hazırlık olmak üzere 4 yıl, Kız Meslek ve Endüstri Meslek Liselerinde ise 3 yıldır. Son sınıf öğrencileri 3 gün işletmede,
2 gün okulda eğitim görmektedirler.
Öğrenciler eğitim süresince genel kültür derslerinin yanında temel sanat eğitimi, insan ilişkileri ve iletişim, araştırma teknikleri, girişimcilik, bilgisayar, ayakkabı endüstrisi, model etüdleri, deri teknolojisi, ayakkabı üretim teknolojisi, bilgisayarlı ayakkabı tasarımı, model ve ıstampa çıkarma, ayakkabı üretim planlama, moda ve ayakkabı, estetik dersleri almaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
- İşletmelerde işe başlayanlar belirli bir deneyimden sonra, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına göre bant şefi, modelist, kalite kontrol şefi ve üretim müdürü gibi görevlere gelebilirler.
- Meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünden mezun olanlar, Deri İşleme Teknolojisi, Dericilik ve Deri Teknolojisi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
AYAKKABI YAPIMCISI
TANIM
Doğal deri, suni deri, kadife, keten, naylon vb. malzemelerden belirli bir modele göre standart veya sipariş ayakkabı üreten kişidir.
GÖREVLER
- Sağ ve sol ayak ölçülerini alarak, ölçülere uygun kalıplar hazırlar,
- Doğal, yapay deri veya kumaştan ayakkabının sayası (saya, ayağı saran üst parça) ve astarını
uygun bir biçimde keser,
- Kestiği parçalara tıraşlama, yakma, kıvırma, yapıştırma işlemini yaparak, sayayı oluşturan parça ile astarı birbirine diker,
- Kalıbın altına taban (kullanıldıkça yıpranan alt parça) astarını çiviyle veya zımbayla tutturur,
- Parçaların eklenmesiyle oluşan sayayı kalıbın üzerine takar, köseleyi kalıba sabitlenmiş
sayanın altına tutturur, dikiş kanalı (herama) açar ve ökçeleri yapar, takar,
- Fora, mekval, potuma ve gazuma dikişlerini yapar,
- Gerekli boya ve vernikleme işleminden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak içine topuk ve taban yastığını yerleştirir,
- Bağ ve toka gibi aksesuarları takar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Saya, fora, zımparalı freze, kalıp yapma, gerdirme (rezistanslı) makineleri, kesim presi, taban yapıştırma presi (havle), çekiç, örs, tanalya (pense) falçata (bıçak), limati (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı, doğal deriler, suni deri, tekstil, PVC, termoplastik, çivi, ip, ökçeler, yapıştırıcılar ve boya maddeleri, kesim bıçağı, masat, aksesuarlar, makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ütü kaşığı, fırça.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı yapımcısı olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarında herhangi bir özrü olmayan, ellerini ustalıkla kullanabilen ve el becerisine sahip olan,
- Şekilleri zihninde canlandırabilen,
- Nesnelerle çalışmaktan hoşlanan,
- Göz, el ve ayaklarını aynı anda, dikkatli bir şekilde ve uyumlu olarak kullanabilen,
- Toza ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan kimseler olmaları gerekir.
Ayrıca; yaratıcılık, meslekte ilerlemeyi kolaylaştıran bir özelliktir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabıcılar, ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı; kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Ayrıca kapalı, havasız ve kısmen gürültülüdür. Kullanılan kimyasal maddeler, sağlığı bozucu durumlara neden olabilir. Çalışma ortamında; sayacı, dikişçi ve kesicilerle işbirliği halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri, ayakkabı fabrikalarıdır. Kişi kendi işyerini açabilir. Meslekte genellikle erkek eleman çalıştırılması söz konusudur. Ayakkabıcılık mesleğinde, üretimin %80′ ine yakın bir bölümü ilkel ya da çok geri teknoloji ile yapılmaktadır. Bu durum sektörde daha çok emek yoğun işgücünün çalışması sonucunu doğurmuştur. Hızla gelişen teknoloji bu sektörü de etkilemekte ve üretim de yeni teknolojilerin kullanımını zorunlu kılmaktadır. Yapılacak seri üretimler ve kullanılacak modern makineler neticesinde günümüzde sektörde çalışan elemanların işsiz kalmaları söz konusu olabilir. Bütün bunların yanında gelecekte bu meslekte yetişmiş ve modern araç ve gereçleri kullanabilecek elemanlara ihtiyaç olacaktır. Bu niteliklere sahip meslek elemanlarının işsiz kalmaları söz konusu olmayacaktır. Ayrıca yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek elemanları kendi işyerlerini açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Yeterli sayıda çırak müracaatı olması durumunda, tüm mesleki eğitim merkezlerinde ayakkabı yapımcılığına yönelik eğitim programları düzenlenmektedir.
Ayrıca; Endüstri Meslek Liselerinin “Ayakkabıcılık” bölümlerinde teknisyenlik düzeyinde mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
- Meslek liselerinde sunulan eğitimden yararlanabilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- Mesleki Eğitim Merkezlerinde mesleğin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır.
- Eğitim süresi endüstri meslek liselerinde 3 yıldır. Endüstri meslek liselerinde uygulamalı derslerin eğitimi haftanın 3 günü işletmelerde, 2 günü ise okulda teorik meslek eğitimi verilmektedir. Öğrenciler bu sürede, lise genel kültür dersleri yanında Teknik Resim, Malzeme Bilgisi, Meslek Teknolojisi, Bilgisayar Laboratuarı, Modelcilik, Istampa ve Atölye olmak üzere teorik, teknik ve uygulamalı dersler alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı yapımcısı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- Fabrikalarda çalışanlar işyerinin hizmet-içi eğitimine katılarak ustabaşı unvanını alabilirler.
AYAKKABI, DERİ VE YAN ÜRÜNLERİ SATIŞ ELEMANI
TANIM
Her türlü ayakkabı, ayakkabı aksesuarları, deri, deri ürünleri ve yedek malzemeleri müşteriye tanıtan ve satışını yapan kişidir.
GÖREVLER
- Satışa sunulacak ayakkabı, terlik, deri ve yan ürünlerini teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler.
- Satılacak malları cins, kalite ve fiyatlarına göre sınıflandırır.
- Malları raflara yerleştirir, vitrin düzenlemesine yardımcı olur.
- Müşterileri nazik ve kibarca karşılar ve malları satın alması için teşvik eder.
- Müşteri tiplerine uygun satış teknikleri uygular.
- Satılan malın satış fişini düzenler ve her gün satılan malların dökümünü yapar, günlük satış
cirosunu hesaplar ve satış fişlerini mal çıkış defterine işler.
- Mal stoklarını kontrol ederek ilgilileri bilgilendirir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Ayakkabı aksesuarı ve yedek malzemeler,
- Satış fişi, hesap makinesi, yazar kasa,
- Sevk irsaliyesi, fatura ve satış fişi.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı olmak isteyenlerin;
- İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen ve girişken,
- İkna yeteneği olan,
- Konuşması düzgün ve anlaşılır,
- Sorumluluk sahibi, mesleki bilgiyi takip edebilen,
- Teknolojik gelişmelere açık olan,
- Kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan,
- Grup (ekip) çalışmasına yatkın,
- Sabırlı,
- Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,
- Dış görünüşüne önem veren, temiz ve düzenli kişiler olmaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı çalışmalarında birinci derecede insanlarla ilgilidir.
- İş sürekli ayakta durmayı gerektirir. Bu yüzden meslek üyeleri arasında bel rahatsızlığı, varis gibi hastalıklar görülmektedir.
- Çalışma ortamı temiz ve düzenlidir.
- Çalışma yoğunluğu özel gün ve mevsimlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Gelişen teknoloji tüketici taleplerini de etkilemekte bu nedenle piyasaya her gün yeni ürünler sunmaktadır. Bu ürünlerin piyasada yer edinmesi, gerek ürünün kalitesine gerekse bu konu da ürünü uygun şekilde sunan ve satabilen bilgili satış elemanlarına bağlıdır. Bu konuda iyi yetişmiş nitelikli elaman gereksinimi, diğer mesleklerde olduğu gibi bu alanda da kendini hissettirmektedir.
- Bu mesleği öğrenenler ayakkabı, deri ve yan ürünleri satan mağazalarda ve büyük marketlerin ilgili bölümlerinde satış elemanı olarak iş bulabilirler.
- Yeterli sermayeye sahip olanlar kendi adına işyeri açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleki eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır.
- Öğrenciler teorik eğitimlerini haftada bir gün mesleki eğitim merkezlerinde; pratik eğitimlerini ise beş gün işyerlerinde görürler. Eğitim süresince öğrencilere; Muhasebe, İş Güvenliği, Matematik ve Mesleki Matematik, Türkçe, Ekonomi ve Ticaret Bilgisi, Müşteri İlişkileri ve Satış Bilgisi, Meslek Bilgisi, Bilgi İşlem, İş Bilgisi, Toplam Kalite Yönetimi, Müşteri İlişkileri ve Satış Belgesi dersleri verilmektedir. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve unvanı verilir.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur
ARŞİVCİ
TANIM
Resmi ve özel kurum ve kuruluşların faaliyetleri ile ilgili belgeleri sınıflandıran, koruyan ve yararlanmak isteyenlerin hizmetine sunan kişidir.
GÖREVLER
-Arşive gelen belgeleri (kurumlar arası veya uluslararası anlaşmalar, genelgeler, kanun ve yönetmelikler, tapu kayıtları vb.) tarih, konu ve ilgili olduğu kuruluşlara göre sınıflandırır,
-Belgelerin bozulmadan korunması için gereken önlemleri alır, bozulanların onarılmasını
sağlar,
-Osmanlıca ya da yabancı dilde yazılmış belgeleri Türkçe’ye çevirerek veya çevrilmesini sağlayarak kullanıma hazır hale getirir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Bilgisayar,
- Fotokopi makinesi,
- Mikro film,
- Cilt,
- Belge onarım aletleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Arşivci olmak isteyenlerin;
- Sosyal bilimlere, özellikle tarihe ilgili ve bu alanda başarılı,
- Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine sahip,
- Sistemli ve düzenli çalışabilen,
- Kapalı yerlerde, tek başına çalışmaktan rahatsız olmayan,
- Dikkatli ve titiz, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Arşivciler belgelerin saklandığı, kapalı ve loş, bazen tozlu olabilen mekanlarda ve büroda, çoğunlukla yalnız çalışırlar. Görevlerini sürekli okuyarak yürütürler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Arşivciler Başbakanlık Arşiv Genel Müdürlüğü, askeri arşivler gibi kamu kurum ve kuruluşlarında, özel kuruluşların arşiv bölümlerinde görev alabilirler. Günümüzde kurum ve kuruluşların ürettikleri belgelerin hızla artışı arşivcilere duyulan gereksinimi de artırmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin ”Arşivcilik” bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler ”Arşivcilik” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek eğitimine başlayabilmek için
-Lise veya dengi okul mezunu olmak,
-Öğrenci Seçme Sınavı’nda ( ÖSS)Arşivcilik lisans programı için yeterli Sözel (SÖZ) puanı
almak,
-Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih bildirim Formunda Arşivcilik lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir. Bir yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar, mezun olduğu lisenin kendi alan/kol/bölümleri ile ilgili bir yüksek öğrenim programını tercih ettiklerinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) 0.50 ile çarpılarak Y – ÖSS puanlarına eklendiğinden diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. Ancak, kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların ( örneğin mezun olduğu lisenin Sosyal Bilgiler alan/kol/bölümünü bitiren adayın bir mühendislik programını tercih etmesi gibi) Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) ise 0.20 ile çarpılmakta, bu durumda ise adayların yerleştirilme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler; Türk Dili, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Güzel Sanatlar, Beden Eğitimi gibi genel kültür derslerinin yanı sıra;
Sosyoloji, Tarih, Psikoloji vb. sosyal bilim dallarında temel bilgi kazandırıcı derslerle Kütüphaneciliğin Tarihi, Okul Kütüphaneleri, Halk Kütüphaneleri, Kataloglama ve Sınıflandırma, Kütüphane Mevzuatı, Çocuk edebiyatı vb. kütüphanecilik programı derslerini alırlar. Daha sonra belge ve belge bilim, bilgisayar gibi dersler verilir.
MESLEKTE İLERLEME
- Kamu sektöründe çalışan arşivciler görev yaptıkları birimde yönetici olabilirler.
- Üniversitelerde araştırma görevlisi olarak göreve başlayan kişiler doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler.
- Arşivlerin bilgisayara yüklenerek bir arada toplanması, böylece levha, sayfa, cilt vb. gibi arşiv çalışmalarının yıpranma, yoklama ve kaybolmasının önlenmesi ve arşivlerin korunması amacı ile bilgisayar arşivciliğinin yaygın hale gelmesi beklenmektedir.
- Ayrıca uluslararası bilgisayar ağı kurularak ülke arşivlerinin her ülke tarafından araştırılması ve izleme imkanı sağlayacak bir bilgisayar sisteminin oluşturulmasına çalışılmaktadır.
- Bu alanda bilgisayar bilen elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSİ
TANIM
Ahşap veya ahşap kökenli malzemelerin, istenilen kalite standardında, belirlenen sürede, en düşük maliyetle üretilebilmesi için üretim sistemini tasarlayan, projelendiren, üretim sürecini denetleyen kişidir.
GÖREVLER
Ana hammadde ağaç olmak üzere, ağacı mekanik işlemler sonucu kereste, kaplama, kontrplak, kontrtabla, yonga levha ve lif levha gibi ürünlere ve bu ara ürünleri de ağırlıklı olarak sabit ve hareketli mobilyalar olmak üzere dayanıklı tüketim ürünlerine dönüştürme sürecinde; Tasarlanmış bir ürünü projelendirir, maliyet analizi yapar ve üretime hazırlar, Üretimin yapılacağı atölye ve fabrikayı planlar, Üretim için gerekli malzemelerin temininde görev alır, stok planlaması yapar, Üretimin; istenilen miktarda, istenilen zamanda ve istenilen kalitede gerçekleşmesini sağlar, Kalite kontrol ve test tekniklerini hazırlar. Bilgisayar ve Üretim Programları (Bilgisayar destekli tasarım, kumanda ve otomasyon, optimizasyon, paket üretim programları vb.), Endüstriyel makineler (NC, CNC kontrollü panel ebatlama, Frezeleme makineleri, Yüksek frekanslı presler, hidrolik ve pnomatik montaj makineleri üst yüzey işlemleri ve kurutma hatları vb.) El makineleri (elektrik, elektronik pnometik, hidrolik mekanik vb.), El aletleri (kesici, vurma, sıkıştırma, ölçme ve kontrol, markalama vb.) Malzemeler (hammadde, yarı mamul, mamul madde ve yardımcı gereçler)
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağaç işleri endüstri mühendisi olmak isteyenlerin, Matematik ve fen derslerinde başarılı, İşletmeye ilgi duyan, Tasarım ve çizim yeteneği gelişmiş, İnsan ilişkilerinde olumlu tutum ve iletişim becerisine sahip, Ekip halinde çalışabilen, Bedence sağlam kimseler olmaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İşletmenin kullandığı teknolojiye bağlı olarak çalışma ortamı içerisinde toz, sıvı madde buharı veya gürültü olabilmektedir. Pazarlama, üretim planlama ve tasarım birimlerinde sakin bir ortamda çalışılmaktadır. Üretim biriminde diğer çalışanlarla, satış biriminde ise müşterilerle iletişim gerektiren bir meslektir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri, Belediyeler, DPT, Milli Prodüktivite Merkezi, DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), TSE (Türk Standartları Enstitüsü), ve Türk Patent Enstitüsü, KOSGEB gibi kamu kurum ve kuruluşlarında mühendis, araştırmacı planlamacı mühendis olarak, Üniversitelerin orman endüstrisi, ağaç işleri ve mobilya –dekorasyon bölümlerinde öğretim elemanı olarak, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumları ve Merkezlerinde öğretmen olarak, Başta mobilya endüstrisi olmak üzere ağacı hammadde olarak kullanılan deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları, ağaca dayalı ara ürün, ahşap işleme makineleri gibi endüstriyel alanlarda faaliyet gösteren tüm özel sektör kuruluşlarında çalışabilirler. Dekorasyona yönelik büro, üretime yönelik atölye veya fabrika olmak üzere kendi işletmelerini kurabilirler, yatırım danışmanlığı yapabilirler. Ağacın bol bulunan ve mutlaka değerlendirilmesi gerekli bir hammadde olması nedeniyle yakın gelecekte veya ileride meslek elemanlarına olan talebin azalması söz konusu değildir. Tüm dünyada gelir seviyesinin artması buna bağlı olarak ahşap veya türevi mekan donatı elemanlarının değiştirilme süresinin kısalması ve giderek bu ürünlerin zorunlu tüketim ürünleri grubuna girmesi nedeniyle bu mesleği yapan elemanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bayanların planlama ve pazarlama gibi alanlarda çalışabilmeleri nedeniyle iş bulma açısından cinsiyetin önemi yoktur. Marmara, İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgeleri bu alanla ilgili endüstrinin yoğunlaştığı bölgelerdir. Meslek eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Mesleki Teknoloji Yüksek Okulu Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
İlgili bölüme liseden sonra girilen Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS)’nda yeterli “Sayısal (SAY2)” puan alınarak girilmektedir. Eğitim süresi bir yıl hazırlık eğitimi olmak üzere 5 yıldır. Mesleki eğitim boyunca; teknik resim, ağaç dendrolojisi ve anatomisi, fizik, temel kimya, matematik, statik, mobilya kontrüksiyon, dinamik, ağaç kimyası, termodinamik, meslek resmi, üretim teknolojisi, ağaç işleme makineleri, temel istatistik, malzeme mukavemet, ağaç malzeme fiziği, teknik elektrik, tasarımproje, iş etüdü, yöneylem araştırması, kumanda tekniği, proje uygulaması, üst yüzey işlemleri, persfektif, mobilya kalite kontrol teknikleri, ağaç malzeme koruma teknikleri, üretim planlaması, yeterlik çalışması, ahşap yapı elemanları, ağaç işleri endüstri pazarlama teknikleri, iç mimari dekorasyon, malzeme bilgisi, klasik mobilya tekniği, mobilya döşeme teknikleri, akustik, maliyet analizi, yeni ürün geliştirme tekniği, ısı transferi, ağaç zararlıları, ticareti yapılan ağaç türleri, bilgisayar, temel ekonomi, iş hukuku, Türk dili, okuma becerileri, Atatürk ilkeleri ve ınkılap tarihi, güzel sanatlar ve beden gibi dersler verilir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Kamu kuruluşlarında çalışanlarda ise müdür yardımcısı, müdür, il müdürü, daire başkanı vb gibi yönetici pozisyonlarına yükselmeleri mümkündür.
AĞAÇ İŞLERİ TEKNİKERİ
TANIM
Orman ürünleri endüstrisinin çeşitli dallarında orman, orman endüstrisi ve ağaç işleri mühendisleri ile usta ve işçiler arasında görev yapan kişidir.
GÖREVLER
Orman, orman endüstrisi veya ağaç işleri mühendisi nezaretinde; Fabrikaya gelen tomrukları teslim alır, Tomrukların korunması ile ilgili işleri yapar, Biçilecek tomrukları ayırır , biçilmesi işlerini yapar veya yaptırır, Biçilen tomrukların kurutulması işlerinde görev alır, Satış partileri oluşturur, Biçme programını yapar, İşçilerin çalışma programlarını yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Tomruk Biçme Makineleri, Planya Makinesi, Kalınlık Makinesi, Morse (zıvana makinesi), Zincirli Delik Makinesi, Profil ve Şekillendirme Makinesi, Kilit Makinesi, Yatar Daire Testere Makineleri, Masifleme Makinesi, Kaplama, Kereste ve Levha Ölçülendirme Kesme ile Dikme Makineleri, Zımpara Makineleri, CNC Makineleri, Torna Makineleri, Bileme Makineleri, Rendeleme Makinesi, Elektrikli El Takımları, Şerit Testere Makinaları, Köşe Birleştirme Makinaları, Delik Makinaları, Komprasörler, Cila ve Boya (vernik) Makineleri
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağaç işleri teknikeri olmak isteyenlerin; Matematik ve fizik konularında yetenekli, Şekil uzay ilişkilerini görebilen, Bedence sağlam ve dikkatli, Ekip çalışmasına yatkın, insanlarla iyi ilişkiler kurabilen, Kapalı, gürültülü ve tozlu ortamlarda çalışmaktan rahatsız olmayan, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağaç işleri teknikerleri; genellikle yarı açık veya kapalı, hacimce geniş, ısıtması olmayan, havanın çok tozlu olduğu, kokulu ve gürültülü ortamlarda çalışırlar. Talebin yoğun olduğu zamanlarda vardiya halinde çalışırlar. İş güvenliği tedbirleri alınmadığı taktirde boya ve verniklerin yol açtığı uzun vadeli hastalıkların ortaya çıkması mümkündür. İşin her aşamasında kesici, delici, parçalayıcı ya da sıkıştırıcı özellikleri olan makineler kullanılır. Boya ve diğer kimyasallardan kaynaklanan kilo kaybı, zehirlenmeler, alerjik hastalıklar ve sesten kaynaklanan işitme kayıpları bu mesleğe ilişkin hastalıklarıdır. Ağaç işleri teknikerleri
yoğun olarak işçilerle olmak üzere, işverenler, mühendisler ve müşterilerle iletişim ve işbirliği halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ağaç işleri teknikerleri özel sektöre ait orman ürünleri endüstrisinin kereste, parke, ambalaj, kontrplak, lif levha, yonga levha, mobilya, kaplama ve emprenye gibi kollarında ayrıca deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları ve ağaca dayalı ara ürünlerin üretiminde, satış ve pazarlama işlerinde çalışabilirler ya da aynı endüstri kollarında kendi işlerini kurabilirler. Bu meslek kendi işini kurmaya oldukça müsait olmasına rağmen,
kullanılan makine ve ekipmanlar bir hayli pahalı olduğundan kendi işyerini kurmak yüksek maliyetler gerektirmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi meslek yüksekokulların Ağaç İşleri Programında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek Liselerinin Ağaç İşleri, Mobilya Dekorasyon, Döşemecilik ve Ahşap Yat İnşaa bölümlerinden mezun olan öğrenciler “Ağaç İşleri” önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar ise Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli Sayısal (SAY1) puanı almaları koşuluyla sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile YÖSS puanlarına göre yerleştirilebilmektedirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Ağaç İşleri programı’nın eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanında Bilgisayar Uygulamaları, Bilgisayar Destekli Tasarım, Matematik, Teknik Resim, Mesleki Teknik Resim, Ağaç İşleri Endüstrisine Giriş, Odun Yapısı ve Tanıtımı, Elektrik Bilgisi, Odunun Fiziksel ve Mekanik Özellikleri, Ağaç İşleme Makinaları, Tutkal ve Yapıştırma Tekniği, Atölye, Kereste Endüstrisi ve Kurutma Teknikleri, Üst Yüzey İşlemleri, Atölye ve Proje Uygulamaları, Mobilya ve Ağaç Konstrüksiyonları, Doğrama Endüstrisi, Levha Ürünleri, Üretim Teknolojisi, Mobilya ve İç Mekan Konstrüksiyonları, Kalite Kontrol, Maliyet Hesapları ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği dersleri verilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Ağaç işleri teknikerleri ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’na (DGS) katılarak yeterli başarıyı göstermeleri halinde, Mobilya ve Dekorasyon Öğretmenliği, Dekoratif Sanatlar Öğretmenliği ve Orman Endüstrisi Mühendisliği lisans programlarına Dikey Geçiş hakkı kazanırlar. Ayrıca çalıştıkları işletmelerde idari ve yönetim kadrolarına yükselme şansları da her zaman mevcuttur.
ALÜMİNYUM DOĞRAMACI
TANIM
Teknik resim, kroki, numune veya iş talimatlarına göre alüminyum metallerden üretilmiş profil malzemeden kapı, pencere, panjur, balkon vb. yapmak üzere doğrama ve montaj işlemi yapan kimseye denir.
GÖREVLER
Yapılacak işle ilgili (kapı, pencere, kasa vb.) ölçü alarak gerekli malzemenin listesini çıkarır, Alüminyum profilleri alınan ölçülere göre keser, deler, ayarlar, sızdırmazlık ve yalıtım elemanlarını yerleştirerek birleştirir, Hazırlanan konstrüksyonu kontrol eder, gerekirse nakliye için tekrar parçalara ayırarak taşıma ve yüklemeye hazır duruma getirir ve yerine monte eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Zımpara taşı, freze makinesi, dekupaj makinesi, havalı pres ve bükme presleri, matkap, ölçme ve kontrol aletleri, sac makası, testere, hızar, diş açma aletleri, tornavida, profil malzemeleri, yapıştırıcı ve yalıtım malzemeleri, çeşitli aksesuarlar (kollar, takoz vb.), perçin takımları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Alüminyum doğramacısı olmak isteyenlerin; El becerisi ve güzel koordinasyonu gelişmiş, Tasarım ve çizim yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Alüminyum doğramacılar atölyelerde çalışırlar. İşin çoğunluğu kapalı ortamda bir kısmı da (ölçü alma, malzeme temini ve yerine monte) dışarıda yapılır. Çalışma ortamı gürültü ve biraz tozludur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Alüminyum kullanım alanı oldukça geniş bir metaldir. Uçak sanayi, inşaat sektöründe, yapılarda cephe kaplamasında, kapı, pencere, dolap vb. yapımında oldukça yaygın olarak kullanılmakta, buna paralel olarak da bu alanlarda istihdam edilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Genelde meslek elemanlarının çalışma alanları küçük ve orta ölçekli işletmelerdir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, 14 yaşını doldurmuş ve 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Alüminyum doğramacı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde 1 gün teorik, işletmede 5 gün uygulamalı eğitim görülür. Eğitim boyunca Genel Bilgi Dersleri, Meslek Bilgi Dersleri, Teknik Resim ve Meslek Resmi Dersleri alınmakta olup; Genel Bilgi Dersleri her Çıraklık Merkezi programında ortak olarak alınmaktadır. Teorik Eğitim konuları: Teknik Resim Dersinde Teknik resmin önemi, teknik resimde kullanılan araç ve gereçler. Çizgi yazı ve yazı alanları, geometrik çizimler, iz düşümler ve görünüş çıkarma, perspektif resimler, Meslek Resmi Dersinde Basit parçaların görünüşlerinin çizilmesi, malzeme listesinin hazırlanması ve maliyet hesaplanması, alüminyum profil malzemelerinin tanınması, ölçü alınması, alüminyum doğrama yapım resmi ve detay resimleri. Meslek Bilgi Dersinde Meslekle ilgili her türlü ölçü ve kontrol aletlerini kullanma, bakım ve kontrolü, kullanılan takım ve avadanlıklar, malzeme ve aksesuarlar, biten işin temizliği ve ambalajı, kesme, eğeleme, delme, birleştirme, diş açma, alüminyum sac levhalarının doğrultulması, çizilen kroki resme göre işin yapımı. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Alüminyum doğramacı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
ARKEOLOG
TANIM
İnsanın dünya üzerinde görülmesinden Ortaçağa kadar geçen süreç içinde insana ilişkin her türlü kalıntı ve buluntuyu, doğal çevre ile insan arasındaki ilişkileri, yüzey, sualtı araştırmaları ve kazılarla ortaya çıkaran, inceleyen, değerlendiren ve koruyan kişidir.
GÖREVLER
Eski çağlardan günümüze kalmış toprak veya su altındaki eserleri gün ışığına çıkarmak için kazılar yapar, Kazılardan elde edilen eserleri temizler, Parça eserlerin yapıştırılmasını (konservasyon), bakımonarım ve restorasyonunu yapar, Eserlerin kaydını tutar, korunmasını sağlar ve halkın bilgisine sunar, Kültür Bakanlığında çalışması durumunda; kazılarda gözlemci olarak görevlendirilebilir, Korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarını saptar ve kaydını tutar, bunlara yönelik koruma ve restorasyonlar konusunda kararlar çıkarılmasını sağlar, Çevresindeki antik kentlerin (ören yerlerinin) belirli aralıklarla denetimini yapar, Müzelerde çalışanlar koleksiyoncuların denetimini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Spatüla (ucu sivri küçük mala), kazma, kürek, el arabası, keski, su terazisi, fırça, süpürge, fotoğraf makinesi, metre, ölçüm, çizim araç-gereçleri, kimyasal maddeler, sondaj aletleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Arkeolog olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe ve özellikle sözel düşünme ve neden-sonuç ilişkisini ortaya çıkarabilme gücüne sahip, Tarih ve kültür konularına meraklı ve bu alanlarda başarılı, İyi bir gözlemci ve araştırıcı, Açık havada çalışma yapmaktan hoşlanan, Bedence sağlam, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Arkeologlar görevlerine göre değişik ortamlarda çalışırlar. Araştırma yapan arkeologlar, çoğunlukla okuyarak, yazarak görev yaparlar, yaz aylarında kazı çalışmalarını açık havada yürütürler. Müzelerde çalışanlar için çalışma ortamı temiz ve sessizdir. Bir kazıda ilginç bir parçanın bulunması ve ait olduğu dönemin belirlenmesi uzun ve zahmetli bir çaba sonucunda gerçekleşir ve bu durum kişiye büyük bir mutluluk verir. Arkeologlar, eski çağ tarihçisi, heykeltıraş, mimar, topoğraf, teknik ressam, fotoğrafçı, epigraf (yazıt okuyan kişi) gibi meslek elemanlarıyla sürekli iletişim halinde çalışırlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Arkeologların çalıştıkları kuruluşlar; üniversiteler (öğretim görevlisi veya araştırmacı olarak), Müzeler ve Anıtlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı çeşitli müzeler, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, özel müzeler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik Arama Enstitüsüdür.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “Arkeoloji” bölümlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Bu bölümlere girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sözel (SÖZ2)” puanı
almak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; temel kavramlar ve terimler öğretilmektedir. Arkeoloji alanında eğitim veren bu anabilim dallarının birinci sınıfında temel kavramlar ve terimler öğretildikten sonra diğer sınıflarda her anabilim dalı kendi konusu çerçevesinde insanlığın sosyokültürel yapısını ve kültür ortam ilişkilerini işler. Klasik arkeolojide Yunanca ve Latince öğretilmektedir. Dönem özelliklerinin incelendiği heykel, seramik, mimari, tarihi coğrafya vb. dersler verilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitimini tamamlayan kişiler üniversitelerde görev almak isterlerse araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar. Doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. Meslek elemanları belli bir alanda uzmanlaşabilirler. Bunlar; eski tunç çağı eserleri, konservatör (yarım eserlerin yapıştırılması, onarılması), sikke (numismat), arkaik dönem heykeltıraşlığı, helenistik çağ mimarisi, seramik, vb. alanlardır.
AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ ELEMANI
TANIM
Gümrük birliği sürecinde ve Türkiye’nin Avrupa Topluluğuna tam üyeliğinde, tüm özel ve kamu kuruluşlarının bünyelerinde yapmaları zorunlu yapısal değişiklikleri uygulamaya koyacak, Avrupa Birliğinin, sosyal, ekonomik ve iktisadi mevzuatını izleyen kişidir.
GÖREVLER
Çalıştığı kamu ya da özel kuruluşun, sosyal, ekonomik, siyasi ve hukuki yapısını inceler ve bunun Avrupa Topluluğu mevzuatlarına uygun hale getirilmesine çalışır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Avrupa birliği ile ilgili çeşitli yayınlar, Her türlü büro malzemeleri, Mevzuat, yönetmelik vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Avrupa Birliği İlişkileri Elemanı olmak isteyenlerin; Sosyal Bilimlere, özellikle ekonomi, işletme, sosyoloji, hukuk konularına ilgili ve bu alanda başarılı, Birliğe üye ülkelerden herhangi birinin dilini öğrenmeye istekli olan, Genel kültür düzeyi ve başkaları ile iletişim kurabilme yeteneği gelişmiş, Seyahat etmekten hoşlanan kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Avrupa Birliği İlişkileri Uzmanı büro ortamında, temiz ve sağlıklı koşullarda çalışırlar. Zaman zaman seyahat edebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Avrupa Birliği İlişkileri bölümü mezunları çeşitli meslek odaları, sendikalar, kamu ve özel sektörlerde faaliyet gösteren kuruluşların AB birimlerinde, şubelerinde, AB ile ilgili konularda araştırma ve danışmanlık yapan vakıf ve şirketlerde, dış ticaret firmalarında Gümrük Müşaviri olarak çalışabilirler. Türkiye’nin 14 Nisan 1987 ‘de Avrupa Birliğine tam üyelik başvurusu, Türkiye’nin 6.3.1995 tarihli, 1/95 ve 2/95 sayılı ortaklık konseyi kararları doğrultusunda, Avrupa Topluluğu ile 1.1.1996 tarihinden itibaren Gümrük Birliğine girmesinden sonra AT konusunda eğitim görmüş insanlara olan ihtiyaç hissedilmiştir. Bu
mesleğe gelecekte daha fazla ihtiyaç duyulacağı, şu an için alanında iş bulamama imkanının olması bir gerçektir. Mezunlar genellikle Dış Ticaret, alanında çalışabilmektedir. İleride bu alanda yetişmiş ara elemana ihtiyaç duyulacaktır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, üniversitelerin İşletme Fakültesi Avrupa Birliği İlişkileri bölümünde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programı için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih bildirim formunda “Avrupa Birliği İlişkileri” ile ilgili programı tercih etmek. “Avrupa Topluluğu, Dış Ticaret ve Avrupa Birliği” önlisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıl olup, öğrenciler, İktisat, İşletme, Muhasebe, Dış Ticaret Muhasebesi, Bilgisayar, Uluslararası Ticarette Genel Kavramlar dersleri ile Yabancı Dil, Hukuk, İhracat ve İthalat Uygulaması, İşletme Matematiği, İhracat Mevzuatı, İthalat Mevzuatı, Gümrük Rejimleri, Gümrük Birliği ve Türk Sanayiinin Rekabet Gücü, AB ve Türkiye ile İlişkiler, İnsan İlişkileri gibi derslerle seçmeli dersleri alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek elemanları çalıştıkları işletmelerin personel politikaları doğrultusunda, şef, kısım amiri, servis ya da departman sorumlusu gibi unvanlarla çalışabilmekte ayrıca doğrudan
‘Gümrük Müşaviri’ unvanı da alabilmektedirler.
TANIM
Bina, köprü, baraj, yol, sulama kanalları, kanalizasyon vb. inşaatların, sağlam temellerle inşa edilmesi için, inşaat işçileri, ve ustalarla birlikte çalışan, inşaat teknikeri ve inşaat mühendisi ile işçiler arasında görev yapan kişidir
GÖREVLER
- Değişik ölçme tekniklerini kullanarak zeminin (toprağın) yapıya uygunluğunu tespit etmede mühendise ve teknikere yardım eder,
- Ölçüm sonucunda ortaya çıkan bulguları raporlaştırarak inşaat mühendisine verir,
- Yol yapımında asfaltın hazırlanması, yolun doldurulması ve korunması çalışmalarında bulunur,
- Kullanılacak malzemenin cinsini, miktarını hesaplar ve kullanım sonunda kontrol ederek kontrol mühendisine yardımcı olur,
- Betonun çekme ve basıncını ölçerek kıvamını ve su miktarını belirler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Zemin ölçme araçları,
- Her tür inşaat malzeme ve aletleri,
- Çizelgeler, formlar, defterler vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Alt yapı teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El ve gözü uyumlu kullanabilen,
- Ayrıntılarla uğraşmaktan zevk alan,
- Sabırlı ve titiz,
- Ekip çalışmasından hoşlanan,
- Sorumluluk sahibi,
- Sağlığı her türlü iklim koşullarında çalışmaya uygun kimseler olması gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Alt yapı teknisyenleri, çoğunlukla açık havada, şantiyede çalışırlar. Zaman zaman da büroda görev yaparlar. Çalışırken mühendisler, teknikerler, ustalar ve işçilerle iletişim halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Alt yapı Teknisyenlerinin çalışma alanları oldukça geniştir. İnşaat bölümünün her dalında çalışabilirler. Devlet Su İşleri, Bayındırlık, Köy Hizmetleri, Karayolları, İller Bankası,
belediyeler ile özel sektöre ait inşaat projelerinde iş bulma olanakları mevcuttur. Ancak, ülkemizde alt yapı bölümünden mezun olanların ancak %30’unun kendi mesleklerinde çalıştıkları görülmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıdaki teknik liselerin ve Anadolu meslek liselerinin “Alt Yapı
Bölümleri”nde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Teknik Liselere girebilmek için;
- İlköğretim okulu mezunu olmak,
- Endüstri meslek lisesine devam ederek 1. sınıfta belli derslerden “Teknik Lise
Yönetmeliği”nde belirlenen başarı ortalamasını sağlamak.
- Anadolu Meslek Liselerine girebilmek için ise Orta Öğretim Kurumları Öğrenci seçme ve
Yerleştirme sınavını kazanmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
İlköğretim üzerine öğretim veren teknik liselerin öğretim süresi 4 yıldır. Teknik Liselerin Altyapı Bölümlerinde öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanı sıra; Meslek dersleri de okutulmaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Altyapı bölümünden mezun olanlar Harita Kadastro, İnşaat, Jeoteknik teknikerliği, Maden, Mermer teknolojisi, Mermercilik,Raylı Sistemler teknolojisi, Restorasyon, Restorasyon ve Konservasyon, Sulama teknolojisi,Tarımsal sulama yönetimi, ön lisans proğramlarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Ayrıca Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip Yapı Öğretmenliği proğramını tercih ettiklerinde ek puanlar da katılacaktır.
AŞÇI
TANIM
Günlük olarak hazırlanması gereken yiyecekleri, belli bir plan içinde bilgi ve becerisini kullanarak, temizlik kurallarına uygun olarak servise hazır hale getiren kişidir.
GÖREVLER
- Yemeklerin hazırlanışı sırasında gerekli malzemenin tamam ve taze olup olmadığını kontrol eder,
- Yapılacak yemek için gerekli malzemenin nasıl hazırlanacağını aşçı yardımcısına tarif eder,
- Malzemeyi tarife uygun olarak tencereye veya karavanaya koyar,
- Yemeği cinsine göre (zeytinyağlı, etli vb.) pişirmek üzere havagazı fırınına veya elektrikli ocağa yerleştirir,
- Yemek pişince hava frikoya bırakır, bekletir, (sıcak servis yapılması gereken yemekleri sıcak sulu kazana koyar.)
- Mutfaktaki alakart listesinde olan yemekleri hazırlar ve gerekirse süsler,
- Gerektiğinde bizzat yemeği tabağa yerleştirerek servise hazırlar,
- Mutfağın, kullanılan araç ve gereçlerin bakım ve temizliğini yapar veya
- yaptırır.
NOT: Büyük mutfaklarda çalışan aşçılar bir alanda uzmanlaşmışlardır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Her türlü mutfak araç ve gereci (bıçak, tencere, karavana, mikser vb.),
- Havagazı fırını, elektrikli fırın, ızgara, fritöz,
- Hamur yoğurma makinesi, sebze doğrama makinesi, ekmek kesme makinesi, salam ve kıyma makinesi, buharlı istim (sebze, et pişirirken), dondurma makinesi gibi aletler kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Aşçı olmak isteyenlerin;
- Yiyecekle ilgili konulara ilgi duyan,
- Bedence güçlü ve sağlıklı,
- Tat ve koku alma duyumları gelişmiş,
- Temiz, titiz, sorumlu,
- Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine sahip,
- Eli çabuk, hızlı hareket edebilen kimseler olmaları gerekir.
Yaratıcı olanlar mesleklerinde başarılı olup, ilerleme olanağı bulabilirler. Mutfağı
yönetebilecek disiplin anlayışına sahip olmalıdırlar.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Aşçılar mutfaklarda görev yaparlar. Çalışma ortamı sıcak ve nemlidir. İş başında aşçılık mesleğinin gerektirdiği özel kıyafeti giyerler. Aşçılar birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler. Zaman zaman işverenle, aşçıbaşı veya aşçı yamakları ile iletişim kurarlar. Çalışırken dikkatli davranmazlarsa yanma tehlikesiyle karşılaşabilirler. İş genellikle gündüz yapılır ama günlük yemek listesinin hazırlanması ve gerekli planlamanın yapılması gece çalışmayı gerektirebilir. Turizm bölgelerinde çalışanlar için mevsimlik çalışma söz konusu olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Günümüzde aşçılar çok değişik kuruluş ve kurum mutfaklarında görev yapabilmektedirler. Okul mutfağı, hastane mutfakları, fabrika mutfağı, ordu mutfağı, işyeri mutfağı, yemek fabrikaları mutfağı, otel mutfağı, restoran mutfağı, gemi mutfağı, uçak mutfağı, tren mutfağı, otobüs mutfağında da mutfak personeli çalışabilmektedir. Kendi bilgi ve becerileri yeterli olduğu sürece bu meslekte işsizlik probleminin yaşanma ihtimali düşüktür. Çeşitli yollarla iş bulma imkanlarına sahiptirler. Kendi çabalarıyla kurum ve kuruluşlara ulaşarak, gazete, dergi vb. yayınlar aracılığıyla, meslektaşları yardımıyla, mesleki eğitim öğretim kurumları aracılığıyla ve Türkiye İş Kurumu yardımıyla iş bulma imkanlarına sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Bu mesleğin eğitimi;
- Yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Ayrıca;
- Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanı “Mutfak Hizmetleri” dalında, ayrıca pratik kız sanat okullarında ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde ,
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Mutfak bölümlerinde,
- Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde,
- Halk Eğitim Merkezlerinde,
- Özel Turizm Meslek Kurslarında da mesleğin eğitimi verilmektedir.
Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde aşçılık eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek liselerinin mutfak bölümüne ve Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak,
- Kız Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi
“alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
- Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir.
- Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde eğitime 16- 22 yaşları arasında en az ilköğretim okulu mezunu olanlar, yazılı sınav ve mülakatla kabul edilirler. Eğitim ücretsizdir.
- Özel turizm meslek kurslarında eğitime 16- 25 yaş arasındaki en az ilkokul mezunu olanlar alınır. Eğitim ücretlidir. Büyük illerde ve turizmciliğin gelişmiş olduğu yörelerde çok sayıda özel kurs bulmak mümkündür.
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim teorik ve uygulamalı (restoranlarda, otel ve tatil köylerinin mutfaklarında vb. yerlerde) olarak verilir, genelde teorik ve uygulamalı eğitim süreleri eşittir. Eğitim, EKİM- MART aylarında okulda teorik, NİSAN- EYLÜL aylarında işletmelerde uygulamalı olarak gerçekleşmektedir.
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri, Anadolu Meslek/Anadolu Kız Meslek liselerinde 4 yıl (1 yıl Yabancı Dil hazırlık).
- Kız meslek liseleri ile çok programlı liselerde 3 yıl,
- Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2 yıl sürelidir.
- Mesleki eğitim merkezlerinde bu mesleğin eğitimi 3 yıldır.
- Özel turizm meslek kurslarında eğitim süresi 5- 6 ay arasında değişmektedir.
- Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde eğitim süresi 7 aydır.
MESLEKTE İLERLEME
- Aşçılar çalıştıkları işyerinde özellikle turistik mutfaklarda, soğukçu, sıcakçı, pastacı, ızgaracı
gibi alanlarda uzmanlaşabilir.
- Meslek deneyimine bağlı olarak kişi çalıştığı yerde Aşçıbaşı olarak görev alabilir.
- Ustalık eğitimine katılan kalfalar 3 yıl, eğitime katılmayanlar ise 5 yıl sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ- Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına girebilmektedirler. Ustalık belgesine sahip kişiler usta öğreticilik kurslarına katılarak “Usta Öğretici” unvanı alabilirler.
- Meslek liselerinin “Aşçılık” bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde, bitirdikleri alan, kol ve bölümlerinin devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir.
AYAKKABI TEKNİSYENİ
TANIM
Teknolojik gelişmelere ve modaya uygun olarak çeşitli malzemelerden (doğal deri, suni deri, kadife, keten vb. ) ayakkabının belirli modellerini geliştiren, kalıplarını hazırlayan ve üretimin diğer aşamalarını düzenleyerek üretimde bulunan kişidir.
GÖREVLER
- Değişik yaş ve cinsiyetteki kişiler için model belirleyerek kalıp çıkarır,
- Üretilecek ayakkabıya uygun malzemeyi seçer, (deri, keten, kadife vb.)
- Kullanılacak malzemeyi, astarını keser, malzemeyi ve astarı birbirine diker,
- Sayayı kalıba monte eder, dikiş kanalı açar, ökçeleri yapar, takar,
- Gerekli boya işinden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak bağ ve tokasını takar,
- Üretim sırasındaki işin kalitesini denetler.
Bir ayakkabı fabrikasında çalışan teknisyen bu aşamaların birinde çalışarak ustalaşabilir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Doğal deri, suni deri, kadife, keten vb.,
- Yapıştırıcılar ve boya maddeleri,
- Kesim bıçağı, masat, aksesuarlar,
- Makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ön monta, arka monta,
- Tablalı ve sütunlu saya makinesi, zımparalı freze makinesi, kalıp çıkartma makinesi, gerdirme makinesi,
- Kesim presi, taban yapıştırma presi (havle),
- Çekiç, örs, danalya (pense), falçata (bıçak), limaki (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı,
- Kıvırma ve yapıştırma makinesi, ön ve arka monta makinesi, şoklama makinesi, kapsül basma, şerit kesme ve kıvırma, ökçe çakma, buharlı fırın, pistorizma, fort ve bombe takma makineleri, mekanik ve otomatik pantograt veya CAD-CAM, buhar makinesi, ütü makinesi (finisaj için).
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarında herhangi bir özürü olmayan, el ve parmaklarını eşgüdümle kullanabilen,
- Yeniliklere ilgi duyan,
- Şekil ilişkilerini görebilen,
- Renk ve şekil algılama yeteneği gelişmiş,
- Göz, el ve ayaklarına aynı anda dikkatli ve uyumlu kullanabilen,
- Toz, gürültü ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan,
- Yaratıcı,
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabı teknisyenleri, genellikle ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde, kapalı ortamlarda çalışırlar. Ortam gürültülü, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Kullanılan kimyasal maddeler ve ortam akciğer rahatsızlıkları (astım, bronşit vb.), sağırlık ve cilt hastalıklarına neden olabilir. Çalışırken yöneticilerle, işçilerle ve meslektaşlarıyla iletişim halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri ile ayakkabı fabrikalarıdır. Bunun yanında kişi kendi işyerini de açabilir.
Sektörde modern araç ve gereçlerin kullanılması eleman ihtiyacını azaltmaktadır. Ancak yetişmiş nitelikli meslek mensupları her zaman iş bulabilmektedirler. Yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek mensupları kendi işyerlerini açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı endüstri meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünde ayrıca Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı Anadolu Meslek ve Kız Meslek Liselerinin ayakkabı teknolojisi alanının ayakkabı üretimi ve Ayakkabı Tasarımı dallarında bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Anadolu Meslek Liselerinde öğrenim görmek için ortaöğretim kurumları Öğrenci Seçme ve
Yerleştirme Sınavını kazanmak,
- Kız Meslek Liselerinde, endüstri meslek liselerinde mesleğin eğitimini alabilmek için ise ilköğretim okul mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi Anadolu Meslek Liselerinde 1 yıl İngilizce hazırlık olmak üzere 4 yıl, Kız Meslek ve Endüstri Meslek Liselerinde ise 3 yıldır. Son sınıf öğrencileri 3 gün işletmede,
2 gün okulda eğitim görmektedirler.
Öğrenciler eğitim süresince genel kültür derslerinin yanında temel sanat eğitimi, insan ilişkileri ve iletişim, araştırma teknikleri, girişimcilik, bilgisayar, ayakkabı endüstrisi, model etüdleri, deri teknolojisi, ayakkabı üretim teknolojisi, bilgisayarlı ayakkabı tasarımı, model ve ıstampa çıkarma, ayakkabı üretim planlama, moda ve ayakkabı, estetik dersleri almaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
- İşletmelerde işe başlayanlar belirli bir deneyimden sonra, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına göre bant şefi, modelist, kalite kontrol şefi ve üretim müdürü gibi görevlere gelebilirler.
- Meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünden mezun olanlar, Deri İşleme Teknolojisi, Dericilik ve Deri Teknolojisi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
AYAKKABI YAPIMCISI
TANIM
Doğal deri, suni deri, kadife, keten, naylon vb. malzemelerden belirli bir modele göre standart veya sipariş ayakkabı üreten kişidir.
GÖREVLER
- Sağ ve sol ayak ölçülerini alarak, ölçülere uygun kalıplar hazırlar,
- Doğal, yapay deri veya kumaştan ayakkabının sayası (saya, ayağı saran üst parça) ve astarını
uygun bir biçimde keser,
- Kestiği parçalara tıraşlama, yakma, kıvırma, yapıştırma işlemini yaparak, sayayı oluşturan parça ile astarı birbirine diker,
- Kalıbın altına taban (kullanıldıkça yıpranan alt parça) astarını çiviyle veya zımbayla tutturur,
- Parçaların eklenmesiyle oluşan sayayı kalıbın üzerine takar, köseleyi kalıba sabitlenmiş
sayanın altına tutturur, dikiş kanalı (herama) açar ve ökçeleri yapar, takar,
- Fora, mekval, potuma ve gazuma dikişlerini yapar,
- Gerekli boya ve vernikleme işleminden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak içine topuk ve taban yastığını yerleştirir,
- Bağ ve toka gibi aksesuarları takar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Saya, fora, zımparalı freze, kalıp yapma, gerdirme (rezistanslı) makineleri, kesim presi, taban yapıştırma presi (havle), çekiç, örs, tanalya (pense) falçata (bıçak), limati (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı, doğal deriler, suni deri, tekstil, PVC, termoplastik, çivi, ip, ökçeler, yapıştırıcılar ve boya maddeleri, kesim bıçağı, masat, aksesuarlar, makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ütü kaşığı, fırça.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı yapımcısı olmak isteyenlerin;
- El ve parmaklarında herhangi bir özrü olmayan, ellerini ustalıkla kullanabilen ve el becerisine sahip olan,
- Şekilleri zihninde canlandırabilen,
- Nesnelerle çalışmaktan hoşlanan,
- Göz, el ve ayaklarını aynı anda, dikkatli bir şekilde ve uyumlu olarak kullanabilen,
- Toza ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan kimseler olmaları gerekir.
Ayrıca; yaratıcılık, meslekte ilerlemeyi kolaylaştıran bir özelliktir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabıcılar, ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı; kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Ayrıca kapalı, havasız ve kısmen gürültülüdür. Kullanılan kimyasal maddeler, sağlığı bozucu durumlara neden olabilir. Çalışma ortamında; sayacı, dikişçi ve kesicilerle işbirliği halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri, ayakkabı fabrikalarıdır. Kişi kendi işyerini açabilir. Meslekte genellikle erkek eleman çalıştırılması söz konusudur. Ayakkabıcılık mesleğinde, üretimin %80′ ine yakın bir bölümü ilkel ya da çok geri teknoloji ile yapılmaktadır. Bu durum sektörde daha çok emek yoğun işgücünün çalışması sonucunu doğurmuştur. Hızla gelişen teknoloji bu sektörü de etkilemekte ve üretim de yeni teknolojilerin kullanımını zorunlu kılmaktadır. Yapılacak seri üretimler ve kullanılacak modern makineler neticesinde günümüzde sektörde çalışan elemanların işsiz kalmaları söz konusu olabilir. Bütün bunların yanında gelecekte bu meslekte yetişmiş ve modern araç ve gereçleri kullanabilecek elemanlara ihtiyaç olacaktır. Bu niteliklere sahip meslek elemanlarının işsiz kalmaları söz konusu olmayacaktır. Ayrıca yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek elemanları kendi işyerlerini açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Yeterli sayıda çırak müracaatı olması durumunda, tüm mesleki eğitim merkezlerinde ayakkabı yapımcılığına yönelik eğitim programları düzenlenmektedir.
Ayrıca; Endüstri Meslek Liselerinin “Ayakkabıcılık” bölümlerinde teknisyenlik düzeyinde mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
- Meslek liselerinde sunulan eğitimden yararlanabilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- Mesleki Eğitim Merkezlerinde mesleğin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır.
- Eğitim süresi endüstri meslek liselerinde 3 yıldır. Endüstri meslek liselerinde uygulamalı derslerin eğitimi haftanın 3 günü işletmelerde, 2 günü ise okulda teorik meslek eğitimi verilmektedir. Öğrenciler bu sürede, lise genel kültür dersleri yanında Teknik Resim, Malzeme Bilgisi, Meslek Teknolojisi, Bilgisayar Laboratuarı, Modelcilik, Istampa ve Atölye olmak üzere teorik, teknik ve uygulamalı dersler alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı yapımcısı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- Fabrikalarda çalışanlar işyerinin hizmet-içi eğitimine katılarak ustabaşı unvanını alabilirler.
AYAKKABI, DERİ VE YAN ÜRÜNLERİ SATIŞ ELEMANI
TANIM
Her türlü ayakkabı, ayakkabı aksesuarları, deri, deri ürünleri ve yedek malzemeleri müşteriye tanıtan ve satışını yapan kişidir.
GÖREVLER
- Satışa sunulacak ayakkabı, terlik, deri ve yan ürünlerini teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler.
- Satılacak malları cins, kalite ve fiyatlarına göre sınıflandırır.
- Malları raflara yerleştirir, vitrin düzenlemesine yardımcı olur.
- Müşterileri nazik ve kibarca karşılar ve malları satın alması için teşvik eder.
- Müşteri tiplerine uygun satış teknikleri uygular.
- Satılan malın satış fişini düzenler ve her gün satılan malların dökümünü yapar, günlük satış
cirosunu hesaplar ve satış fişlerini mal çıkış defterine işler.
- Mal stoklarını kontrol ederek ilgilileri bilgilendirir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Ayakkabı aksesuarı ve yedek malzemeler,
- Satış fişi, hesap makinesi, yazar kasa,
- Sevk irsaliyesi, fatura ve satış fişi.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı olmak isteyenlerin;
- İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen ve girişken,
- İkna yeteneği olan,
- Konuşması düzgün ve anlaşılır,
- Sorumluluk sahibi, mesleki bilgiyi takip edebilen,
- Teknolojik gelişmelere açık olan,
- Kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan,
- Grup (ekip) çalışmasına yatkın,
- Sabırlı,
- Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,
- Dış görünüşüne önem veren, temiz ve düzenli kişiler olmaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı çalışmalarında birinci derecede insanlarla ilgilidir.
- İş sürekli ayakta durmayı gerektirir. Bu yüzden meslek üyeleri arasında bel rahatsızlığı, varis gibi hastalıklar görülmektedir.
- Çalışma ortamı temiz ve düzenlidir.
- Çalışma yoğunluğu özel gün ve mevsimlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Gelişen teknoloji tüketici taleplerini de etkilemekte bu nedenle piyasaya her gün yeni ürünler sunmaktadır. Bu ürünlerin piyasada yer edinmesi, gerek ürünün kalitesine gerekse bu konu da ürünü uygun şekilde sunan ve satabilen bilgili satış elemanlarına bağlıdır. Bu konuda iyi yetişmiş nitelikli elaman gereksinimi, diğer mesleklerde olduğu gibi bu alanda da kendini hissettirmektedir.
- Bu mesleği öğrenenler ayakkabı, deri ve yan ürünleri satan mağazalarda ve büyük marketlerin ilgili bölümlerinde satış elemanı olarak iş bulabilirler.
- Yeterli sermayeye sahip olanlar kendi adına işyeri açabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleki eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır.
- Öğrenciler teorik eğitimlerini haftada bir gün mesleki eğitim merkezlerinde; pratik eğitimlerini ise beş gün işyerlerinde görürler. Eğitim süresince öğrencilere; Muhasebe, İş Güvenliği, Matematik ve Mesleki Matematik, Türkçe, Ekonomi ve Ticaret Bilgisi, Müşteri İlişkileri ve Satış Bilgisi, Meslek Bilgisi, Bilgi İşlem, İş Bilgisi, Toplam Kalite Yönetimi, Müşteri İlişkileri ve Satış Belgesi dersleri verilmektedir. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve unvanı verilir.
MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır.
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur
ARŞİVCİ
TANIM
Resmi ve özel kurum ve kuruluşların faaliyetleri ile ilgili belgeleri sınıflandıran, koruyan ve yararlanmak isteyenlerin hizmetine sunan kişidir.
GÖREVLER
-Arşive gelen belgeleri (kurumlar arası veya uluslararası anlaşmalar, genelgeler, kanun ve yönetmelikler, tapu kayıtları vb.) tarih, konu ve ilgili olduğu kuruluşlara göre sınıflandırır,
-Belgelerin bozulmadan korunması için gereken önlemleri alır, bozulanların onarılmasını
sağlar,
-Osmanlıca ya da yabancı dilde yazılmış belgeleri Türkçe’ye çevirerek veya çevrilmesini sağlayarak kullanıma hazır hale getirir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Bilgisayar,
- Fotokopi makinesi,
- Mikro film,
- Cilt,
- Belge onarım aletleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Arşivci olmak isteyenlerin;
- Sosyal bilimlere, özellikle tarihe ilgili ve bu alanda başarılı,
- Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine sahip,
- Sistemli ve düzenli çalışabilen,
- Kapalı yerlerde, tek başına çalışmaktan rahatsız olmayan,
- Dikkatli ve titiz, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Arşivciler belgelerin saklandığı, kapalı ve loş, bazen tozlu olabilen mekanlarda ve büroda, çoğunlukla yalnız çalışırlar. Görevlerini sürekli okuyarak yürütürler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Arşivciler Başbakanlık Arşiv Genel Müdürlüğü, askeri arşivler gibi kamu kurum ve kuruluşlarında, özel kuruluşların arşiv bölümlerinde görev alabilirler. Günümüzde kurum ve kuruluşların ürettikleri belgelerin hızla artışı arşivcilere duyulan gereksinimi de artırmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin ”Arşivcilik” bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler ”Arşivcilik” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek eğitimine başlayabilmek için
-Lise veya dengi okul mezunu olmak,
-Öğrenci Seçme Sınavı’nda ( ÖSS)Arşivcilik lisans programı için yeterli Sözel (SÖZ) puanı
almak,
-Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih bildirim Formunda Arşivcilik lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir. Bir yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar, mezun olduğu lisenin kendi alan/kol/bölümleri ile ilgili bir yüksek öğrenim programını tercih ettiklerinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) 0.50 ile çarpılarak Y – ÖSS puanlarına eklendiğinden diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. Ancak, kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların ( örneğin mezun olduğu lisenin Sosyal Bilgiler alan/kol/bölümünü bitiren adayın bir mühendislik programını tercih etmesi gibi) Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) ise 0.20 ile çarpılmakta, bu durumda ise adayların yerleştirilme şansı azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler; Türk Dili, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Güzel Sanatlar, Beden Eğitimi gibi genel kültür derslerinin yanı sıra;
Sosyoloji, Tarih, Psikoloji vb. sosyal bilim dallarında temel bilgi kazandırıcı derslerle Kütüphaneciliğin Tarihi, Okul Kütüphaneleri, Halk Kütüphaneleri, Kataloglama ve Sınıflandırma, Kütüphane Mevzuatı, Çocuk edebiyatı vb. kütüphanecilik programı derslerini alırlar. Daha sonra belge ve belge bilim, bilgisayar gibi dersler verilir.
MESLEKTE İLERLEME
- Kamu sektöründe çalışan arşivciler görev yaptıkları birimde yönetici olabilirler.
- Üniversitelerde araştırma görevlisi olarak göreve başlayan kişiler doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler.
- Arşivlerin bilgisayara yüklenerek bir arada toplanması, böylece levha, sayfa, cilt vb. gibi arşiv çalışmalarının yıpranma, yoklama ve kaybolmasının önlenmesi ve arşivlerin korunması amacı ile bilgisayar arşivciliğinin yaygın hale gelmesi beklenmektedir.
- Ayrıca uluslararası bilgisayar ağı kurularak ülke arşivlerinin her ülke tarafından araştırılması ve izleme imkanı sağlayacak bir bilgisayar sisteminin oluşturulmasına çalışılmaktadır.
- Bu alanda bilgisayar bilen elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSİ
TANIM
Ahşap veya ahşap kökenli malzemelerin, istenilen kalite standardında, belirlenen sürede, en düşük maliyetle üretilebilmesi için üretim sistemini tasarlayan, projelendiren, üretim sürecini denetleyen kişidir.
GÖREVLER
Ana hammadde ağaç olmak üzere, ağacı mekanik işlemler sonucu kereste, kaplama, kontrplak, kontrtabla, yonga levha ve lif levha gibi ürünlere ve bu ara ürünleri de ağırlıklı olarak sabit ve hareketli mobilyalar olmak üzere dayanıklı tüketim ürünlerine dönüştürme sürecinde; Tasarlanmış bir ürünü projelendirir, maliyet analizi yapar ve üretime hazırlar, Üretimin yapılacağı atölye ve fabrikayı planlar, Üretim için gerekli malzemelerin temininde görev alır, stok planlaması yapar, Üretimin; istenilen miktarda, istenilen zamanda ve istenilen kalitede gerçekleşmesini sağlar, Kalite kontrol ve test tekniklerini hazırlar. Bilgisayar ve Üretim Programları (Bilgisayar destekli tasarım, kumanda ve otomasyon, optimizasyon, paket üretim programları vb.), Endüstriyel makineler (NC, CNC kontrollü panel ebatlama, Frezeleme makineleri, Yüksek frekanslı presler, hidrolik ve pnomatik montaj makineleri üst yüzey işlemleri ve kurutma hatları vb.) El makineleri (elektrik, elektronik pnometik, hidrolik mekanik vb.), El aletleri (kesici, vurma, sıkıştırma, ölçme ve kontrol, markalama vb.) Malzemeler (hammadde, yarı mamul, mamul madde ve yardımcı gereçler)
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağaç işleri endüstri mühendisi olmak isteyenlerin, Matematik ve fen derslerinde başarılı, İşletmeye ilgi duyan, Tasarım ve çizim yeteneği gelişmiş, İnsan ilişkilerinde olumlu tutum ve iletişim becerisine sahip, Ekip halinde çalışabilen, Bedence sağlam kimseler olmaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İşletmenin kullandığı teknolojiye bağlı olarak çalışma ortamı içerisinde toz, sıvı madde buharı veya gürültü olabilmektedir. Pazarlama, üretim planlama ve tasarım birimlerinde sakin bir ortamda çalışılmaktadır. Üretim biriminde diğer çalışanlarla, satış biriminde ise müşterilerle iletişim gerektiren bir meslektir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri, Belediyeler, DPT, Milli Prodüktivite Merkezi, DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), TSE (Türk Standartları Enstitüsü), ve Türk Patent Enstitüsü, KOSGEB gibi kamu kurum ve kuruluşlarında mühendis, araştırmacı planlamacı mühendis olarak, Üniversitelerin orman endüstrisi, ağaç işleri ve mobilya –dekorasyon bölümlerinde öğretim elemanı olarak, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumları ve Merkezlerinde öğretmen olarak, Başta mobilya endüstrisi olmak üzere ağacı hammadde olarak kullanılan deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları, ağaca dayalı ara ürün, ahşap işleme makineleri gibi endüstriyel alanlarda faaliyet gösteren tüm özel sektör kuruluşlarında çalışabilirler. Dekorasyona yönelik büro, üretime yönelik atölye veya fabrika olmak üzere kendi işletmelerini kurabilirler, yatırım danışmanlığı yapabilirler. Ağacın bol bulunan ve mutlaka değerlendirilmesi gerekli bir hammadde olması nedeniyle yakın gelecekte veya ileride meslek elemanlarına olan talebin azalması söz konusu değildir. Tüm dünyada gelir seviyesinin artması buna bağlı olarak ahşap veya türevi mekan donatı elemanlarının değiştirilme süresinin kısalması ve giderek bu ürünlerin zorunlu tüketim ürünleri grubuna girmesi nedeniyle bu mesleği yapan elemanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bayanların planlama ve pazarlama gibi alanlarda çalışabilmeleri nedeniyle iş bulma açısından cinsiyetin önemi yoktur. Marmara, İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgeleri bu alanla ilgili endüstrinin yoğunlaştığı bölgelerdir. Meslek eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Mesleki Teknoloji Yüksek Okulu Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
İlgili bölüme liseden sonra girilen Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS)’nda yeterli “Sayısal (SAY2)” puan alınarak girilmektedir. Eğitim süresi bir yıl hazırlık eğitimi olmak üzere 5 yıldır. Mesleki eğitim boyunca; teknik resim, ağaç dendrolojisi ve anatomisi, fizik, temel kimya, matematik, statik, mobilya kontrüksiyon, dinamik, ağaç kimyası, termodinamik, meslek resmi, üretim teknolojisi, ağaç işleme makineleri, temel istatistik, malzeme mukavemet, ağaç malzeme fiziği, teknik elektrik, tasarımproje, iş etüdü, yöneylem araştırması, kumanda tekniği, proje uygulaması, üst yüzey işlemleri, persfektif, mobilya kalite kontrol teknikleri, ağaç malzeme koruma teknikleri, üretim planlaması, yeterlik çalışması, ahşap yapı elemanları, ağaç işleri endüstri pazarlama teknikleri, iç mimari dekorasyon, malzeme bilgisi, klasik mobilya tekniği, mobilya döşeme teknikleri, akustik, maliyet analizi, yeni ürün geliştirme tekniği, ısı transferi, ağaç zararlıları, ticareti yapılan ağaç türleri, bilgisayar, temel ekonomi, iş hukuku, Türk dili, okuma becerileri, Atatürk ilkeleri ve ınkılap tarihi, güzel sanatlar ve beden gibi dersler verilir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Kamu kuruluşlarında çalışanlarda ise müdür yardımcısı, müdür, il müdürü, daire başkanı vb gibi yönetici pozisyonlarına yükselmeleri mümkündür.
AĞAÇ İŞLERİ TEKNİKERİ
TANIM
Orman ürünleri endüstrisinin çeşitli dallarında orman, orman endüstrisi ve ağaç işleri mühendisleri ile usta ve işçiler arasında görev yapan kişidir.
GÖREVLER
Orman, orman endüstrisi veya ağaç işleri mühendisi nezaretinde; Fabrikaya gelen tomrukları teslim alır, Tomrukların korunması ile ilgili işleri yapar, Biçilecek tomrukları ayırır , biçilmesi işlerini yapar veya yaptırır, Biçilen tomrukların kurutulması işlerinde görev alır, Satış partileri oluşturur, Biçme programını yapar, İşçilerin çalışma programlarını yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Tomruk Biçme Makineleri, Planya Makinesi, Kalınlık Makinesi, Morse (zıvana makinesi), Zincirli Delik Makinesi, Profil ve Şekillendirme Makinesi, Kilit Makinesi, Yatar Daire Testere Makineleri, Masifleme Makinesi, Kaplama, Kereste ve Levha Ölçülendirme Kesme ile Dikme Makineleri, Zımpara Makineleri, CNC Makineleri, Torna Makineleri, Bileme Makineleri, Rendeleme Makinesi, Elektrikli El Takımları, Şerit Testere Makinaları, Köşe Birleştirme Makinaları, Delik Makinaları, Komprasörler, Cila ve Boya (vernik) Makineleri
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağaç işleri teknikeri olmak isteyenlerin; Matematik ve fizik konularında yetenekli, Şekil uzay ilişkilerini görebilen, Bedence sağlam ve dikkatli, Ekip çalışmasına yatkın, insanlarla iyi ilişkiler kurabilen, Kapalı, gürültülü ve tozlu ortamlarda çalışmaktan rahatsız olmayan, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağaç işleri teknikerleri; genellikle yarı açık veya kapalı, hacimce geniş, ısıtması olmayan, havanın çok tozlu olduğu, kokulu ve gürültülü ortamlarda çalışırlar. Talebin yoğun olduğu zamanlarda vardiya halinde çalışırlar. İş güvenliği tedbirleri alınmadığı taktirde boya ve verniklerin yol açtığı uzun vadeli hastalıkların ortaya çıkması mümkündür. İşin her aşamasında kesici, delici, parçalayıcı ya da sıkıştırıcı özellikleri olan makineler kullanılır. Boya ve diğer kimyasallardan kaynaklanan kilo kaybı, zehirlenmeler, alerjik hastalıklar ve sesten kaynaklanan işitme kayıpları bu mesleğe ilişkin hastalıklarıdır. Ağaç işleri teknikerleri
yoğun olarak işçilerle olmak üzere, işverenler, mühendisler ve müşterilerle iletişim ve işbirliği halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ağaç işleri teknikerleri özel sektöre ait orman ürünleri endüstrisinin kereste, parke, ambalaj, kontrplak, lif levha, yonga levha, mobilya, kaplama ve emprenye gibi kollarında ayrıca deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları ve ağaca dayalı ara ürünlerin üretiminde, satış ve pazarlama işlerinde çalışabilirler ya da aynı endüstri kollarında kendi işlerini kurabilirler. Bu meslek kendi işini kurmaya oldukça müsait olmasına rağmen,
kullanılan makine ve ekipmanlar bir hayli pahalı olduğundan kendi işyerini kurmak yüksek maliyetler gerektirmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi meslek yüksekokulların Ağaç İşleri Programında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek Liselerinin Ağaç İşleri, Mobilya Dekorasyon, Döşemecilik ve Ahşap Yat İnşaa bölümlerinden mezun olan öğrenciler “Ağaç İşleri” önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar ise Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli Sayısal (SAY1) puanı almaları koşuluyla sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile YÖSS puanlarına göre yerleştirilebilmektedirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Ağaç İşleri programı’nın eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanında Bilgisayar Uygulamaları, Bilgisayar Destekli Tasarım, Matematik, Teknik Resim, Mesleki Teknik Resim, Ağaç İşleri Endüstrisine Giriş, Odun Yapısı ve Tanıtımı, Elektrik Bilgisi, Odunun Fiziksel ve Mekanik Özellikleri, Ağaç İşleme Makinaları, Tutkal ve Yapıştırma Tekniği, Atölye, Kereste Endüstrisi ve Kurutma Teknikleri, Üst Yüzey İşlemleri, Atölye ve Proje Uygulamaları, Mobilya ve Ağaç Konstrüksiyonları, Doğrama Endüstrisi, Levha Ürünleri, Üretim Teknolojisi, Mobilya ve İç Mekan Konstrüksiyonları, Kalite Kontrol, Maliyet Hesapları ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği dersleri verilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Ağaç işleri teknikerleri ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’na (DGS) katılarak yeterli başarıyı göstermeleri halinde, Mobilya ve Dekorasyon Öğretmenliği, Dekoratif Sanatlar Öğretmenliği ve Orman Endüstrisi Mühendisliği lisans programlarına Dikey Geçiş hakkı kazanırlar. Ayrıca çalıştıkları işletmelerde idari ve yönetim kadrolarına yükselme şansları da her zaman mevcuttur.
ALÜMİNYUM DOĞRAMACI
TANIM
Teknik resim, kroki, numune veya iş talimatlarına göre alüminyum metallerden üretilmiş profil malzemeden kapı, pencere, panjur, balkon vb. yapmak üzere doğrama ve montaj işlemi yapan kimseye denir.
GÖREVLER
Yapılacak işle ilgili (kapı, pencere, kasa vb.) ölçü alarak gerekli malzemenin listesini çıkarır, Alüminyum profilleri alınan ölçülere göre keser, deler, ayarlar, sızdırmazlık ve yalıtım elemanlarını yerleştirerek birleştirir, Hazırlanan konstrüksyonu kontrol eder, gerekirse nakliye için tekrar parçalara ayırarak taşıma ve yüklemeye hazır duruma getirir ve yerine monte eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Zımpara taşı, freze makinesi, dekupaj makinesi, havalı pres ve bükme presleri, matkap, ölçme ve kontrol aletleri, sac makası, testere, hızar, diş açma aletleri, tornavida, profil malzemeleri, yapıştırıcı ve yalıtım malzemeleri, çeşitli aksesuarlar (kollar, takoz vb.), perçin takımları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Alüminyum doğramacısı olmak isteyenlerin; El becerisi ve güzel koordinasyonu gelişmiş, Tasarım ve çizim yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Alüminyum doğramacılar atölyelerde çalışırlar. İşin çoğunluğu kapalı ortamda bir kısmı da (ölçü alma, malzeme temini ve yerine monte) dışarıda yapılır. Çalışma ortamı gürültü ve biraz tozludur.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Alüminyum kullanım alanı oldukça geniş bir metaldir. Uçak sanayi, inşaat sektöründe, yapılarda cephe kaplamasında, kapı, pencere, dolap vb. yapımında oldukça yaygın olarak kullanılmakta, buna paralel olarak da bu alanlarda istihdam edilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Genelde meslek elemanlarının çalışma alanları küçük ve orta ölçekli işletmelerdir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, 14 yaşını doldurmuş ve 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Alüminyum doğramacı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde 1 gün teorik, işletmede 5 gün uygulamalı eğitim görülür. Eğitim boyunca Genel Bilgi Dersleri, Meslek Bilgi Dersleri, Teknik Resim ve Meslek Resmi Dersleri alınmakta olup; Genel Bilgi Dersleri her Çıraklık Merkezi programında ortak olarak alınmaktadır. Teorik Eğitim konuları: Teknik Resim Dersinde Teknik resmin önemi, teknik resimde kullanılan araç ve gereçler. Çizgi yazı ve yazı alanları, geometrik çizimler, iz düşümler ve görünüş çıkarma, perspektif resimler, Meslek Resmi Dersinde Basit parçaların görünüşlerinin çizilmesi, malzeme listesinin hazırlanması ve maliyet hesaplanması, alüminyum profil malzemelerinin tanınması, ölçü alınması, alüminyum doğrama yapım resmi ve detay resimleri. Meslek Bilgi Dersinde Meslekle ilgili her türlü ölçü ve kontrol aletlerini kullanma, bakım ve kontrolü, kullanılan takım ve avadanlıklar, malzeme ve aksesuarlar, biten işin temizliği ve ambalajı, kesme, eğeleme, delme, birleştirme, diş açma, alüminyum sac levhalarının doğrultulması, çizilen kroki resme göre işin yapımı. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Alüminyum doğramacı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
ARKEOLOG
TANIM
İnsanın dünya üzerinde görülmesinden Ortaçağa kadar geçen süreç içinde insana ilişkin her türlü kalıntı ve buluntuyu, doğal çevre ile insan arasındaki ilişkileri, yüzey, sualtı araştırmaları ve kazılarla ortaya çıkaran, inceleyen, değerlendiren ve koruyan kişidir.
GÖREVLER
Eski çağlardan günümüze kalmış toprak veya su altındaki eserleri gün ışığına çıkarmak için kazılar yapar, Kazılardan elde edilen eserleri temizler, Parça eserlerin yapıştırılmasını (konservasyon), bakımonarım ve restorasyonunu yapar, Eserlerin kaydını tutar, korunmasını sağlar ve halkın bilgisine sunar, Kültür Bakanlığında çalışması durumunda; kazılarda gözlemci olarak görevlendirilebilir, Korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarını saptar ve kaydını tutar, bunlara yönelik koruma ve restorasyonlar konusunda kararlar çıkarılmasını sağlar, Çevresindeki antik kentlerin (ören yerlerinin) belirli aralıklarla denetimini yapar, Müzelerde çalışanlar koleksiyoncuların denetimini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Spatüla (ucu sivri küçük mala), kazma, kürek, el arabası, keski, su terazisi, fırça, süpürge, fotoğraf makinesi, metre, ölçüm, çizim araç-gereçleri, kimyasal maddeler, sondaj aletleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Arkeolog olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe ve özellikle sözel düşünme ve neden-sonuç ilişkisini ortaya çıkarabilme gücüne sahip, Tarih ve kültür konularına meraklı ve bu alanlarda başarılı, İyi bir gözlemci ve araştırıcı, Açık havada çalışma yapmaktan hoşlanan, Bedence sağlam, kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Arkeologlar görevlerine göre değişik ortamlarda çalışırlar. Araştırma yapan arkeologlar, çoğunlukla okuyarak, yazarak görev yaparlar, yaz aylarında kazı çalışmalarını açık havada yürütürler. Müzelerde çalışanlar için çalışma ortamı temiz ve sessizdir. Bir kazıda ilginç bir parçanın bulunması ve ait olduğu dönemin belirlenmesi uzun ve zahmetli bir çaba sonucunda gerçekleşir ve bu durum kişiye büyük bir mutluluk verir. Arkeologlar, eski çağ tarihçisi, heykeltıraş, mimar, topoğraf, teknik ressam, fotoğrafçı, epigraf (yazıt okuyan kişi) gibi meslek elemanlarıyla sürekli iletişim halinde çalışırlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Arkeologların çalıştıkları kuruluşlar; üniversiteler (öğretim görevlisi veya araştırmacı olarak), Müzeler ve Anıtlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı çeşitli müzeler, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, özel müzeler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik Arama Enstitüsüdür.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “Arkeoloji” bölümlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Bu bölümlere girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sözel (SÖZ2)” puanı
almak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; temel kavramlar ve terimler öğretilmektedir. Arkeoloji alanında eğitim veren bu anabilim dallarının birinci sınıfında temel kavramlar ve terimler öğretildikten sonra diğer sınıflarda her anabilim dalı kendi konusu çerçevesinde insanlığın sosyokültürel yapısını ve kültür ortam ilişkilerini işler. Klasik arkeolojide Yunanca ve Latince öğretilmektedir. Dönem özelliklerinin incelendiği heykel, seramik, mimari, tarihi coğrafya vb. dersler verilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitimini tamamlayan kişiler üniversitelerde görev almak isterlerse araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar. Doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. Meslek elemanları belli bir alanda uzmanlaşabilirler. Bunlar; eski tunç çağı eserleri, konservatör (yarım eserlerin yapıştırılması, onarılması), sikke (numismat), arkaik dönem heykeltıraşlığı, helenistik çağ mimarisi, seramik, vb. alanlardır.
AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ ELEMANI
TANIM
Gümrük birliği sürecinde ve Türkiye’nin Avrupa Topluluğuna tam üyeliğinde, tüm özel ve kamu kuruluşlarının bünyelerinde yapmaları zorunlu yapısal değişiklikleri uygulamaya koyacak, Avrupa Birliğinin, sosyal, ekonomik ve iktisadi mevzuatını izleyen kişidir.
GÖREVLER
Çalıştığı kamu ya da özel kuruluşun, sosyal, ekonomik, siyasi ve hukuki yapısını inceler ve bunun Avrupa Topluluğu mevzuatlarına uygun hale getirilmesine çalışır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Avrupa birliği ile ilgili çeşitli yayınlar, Her türlü büro malzemeleri, Mevzuat, yönetmelik vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Avrupa Birliği İlişkileri Elemanı olmak isteyenlerin; Sosyal Bilimlere, özellikle ekonomi, işletme, sosyoloji, hukuk konularına ilgili ve bu alanda başarılı, Birliğe üye ülkelerden herhangi birinin dilini öğrenmeye istekli olan, Genel kültür düzeyi ve başkaları ile iletişim kurabilme yeteneği gelişmiş, Seyahat etmekten hoşlanan kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Avrupa Birliği İlişkileri Uzmanı büro ortamında, temiz ve sağlıklı koşullarda çalışırlar. Zaman zaman seyahat edebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Avrupa Birliği İlişkileri bölümü mezunları çeşitli meslek odaları, sendikalar, kamu ve özel sektörlerde faaliyet gösteren kuruluşların AB birimlerinde, şubelerinde, AB ile ilgili konularda araştırma ve danışmanlık yapan vakıf ve şirketlerde, dış ticaret firmalarında Gümrük Müşaviri olarak çalışabilirler. Türkiye’nin 14 Nisan 1987 ‘de Avrupa Birliğine tam üyelik başvurusu, Türkiye’nin 6.3.1995 tarihli, 1/95 ve 2/95 sayılı ortaklık konseyi kararları doğrultusunda, Avrupa Topluluğu ile 1.1.1996 tarihinden itibaren Gümrük Birliğine girmesinden sonra AT konusunda eğitim görmüş insanlara olan ihtiyaç hissedilmiştir. Bu
mesleğe gelecekte daha fazla ihtiyaç duyulacağı, şu an için alanında iş bulamama imkanının olması bir gerçektir. Mezunlar genellikle Dış Ticaret, alanında çalışabilmektedir. İleride bu alanda yetişmiş ara elemana ihtiyaç duyulacaktır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, üniversitelerin İşletme Fakültesi Avrupa Birliği İlişkileri bölümünde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programı için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih bildirim formunda “Avrupa Birliği İlişkileri” ile ilgili programı tercih etmek. “Avrupa Topluluğu, Dış Ticaret ve Avrupa Birliği” önlisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıl olup, öğrenciler, İktisat, İşletme, Muhasebe, Dış Ticaret Muhasebesi, Bilgisayar, Uluslararası Ticarette Genel Kavramlar dersleri ile Yabancı Dil, Hukuk, İhracat ve İthalat Uygulaması, İşletme Matematiği, İhracat Mevzuatı, İthalat Mevzuatı, Gümrük Rejimleri, Gümrük Birliği ve Türk Sanayiinin Rekabet Gücü, AB ve Türkiye ile İlişkiler, İnsan İlişkileri gibi derslerle seçmeli dersleri alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek elemanları çalıştıkları işletmelerin personel politikaları doğrultusunda, şef, kısım amiri, servis ya da departman sorumlusu gibi unvanlarla çalışabilmekte ayrıca doğrudan
‘Gümrük Müşaviri’ unvanı da alabilmektedirler.